به گزارش وفاق ملی، قطعنامهای که ایران با عنوان ممنوعیت حمله به تأسیسات هستهای به آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کرده، یکی از مهمترین تحولات دیپلماتیک اخیر در حوزه امنیت هستهای است. این طرح، هرچند با حمایت اکثریت کشورها مواجه شده، اما تحت فشار سیاسی ایالات متحده قرار دارد و زمان رأیگیری آن احتمالاً روز پنجشنبه یا جمعه خواهد بود.
سابقه تاریخی قطعنامه
به گفته رضا نجفی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد در وین، چنین قطعنامهای در تاریخ آژانس سابقه دارد. وی یادآوری کرد که پس از حمله رژیم صهیونیستی به راکتور هستهای عراق، شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه ۴۸۷ را تصویب کرد که بر لزوم جلوگیری از تکرار چنین حملاتی تأکید داشت.
همچنین در اسناد کنفرانسهای بازنگری معاهده عدم اشاعه سلاح هستهای (NPT)، به ویژه سند اجماعی سال ۲۰۱۰، این موضوع بارها مورد تأکید قرار گرفته است.
حمایت کشورها و فشارهای سیاسی
نجفی تأکید کرد که اکثریت کشورها با طرح ایران موافق هستند، اما به دلیل فشارهای سیاسی، برخی کشورها از همراهی رسمی به عنوان بانی قطعنامه خودداری کردهاند. به گفته او، آمریکا در حال اعمال فشار گسترده بر اعضای آژانس است تا مانع تصویب این طرح شود. نتیجه این فشارها در زمان رأیگیری مشخص خواهد شد.
تلاشهای دیپلماتیک ایران
به موازات رایزنیهای ایران در وین، سفرای ایران در پایتختهای مختلف نیز با وزارتخانههای امور خارجه کشورهای محل مأموریت دیدار کرده و خواستار حمایت از این قطعنامه شدهاند. همزمان، وزارت امور خارجه در تهران نیز نشستهایی با سفرای خارجی برگزار کرده است تا حمایت بیشتری برای این طرح جلب شود.
اهمیت حقوقی و سیاسی قطعنامه
نجفی با اشاره به اصول حقوق بینالملل تصریح کرد: ممنوعیت حمله به تأسیسات هستهای موضوعی اصولی است که در منشور ملل متحد، اساسنامه آژانس بینالمللی انرژی اتمی و معاهدات NPT ریشه دارد. او افزود: «حتی اگر قطعنامه تصویب نشود، اصل موضوع همچنان بر مبنای حقوق بینالملل معتبر است.»
او همچنین تأکید کرد که هرگونه حمله به مراکز هستهای میتواند پیامدهای زیستمحیطی و انسانی سنگینی به همراه داشته باشد و این مسئله باید مورد توجه عقل سلیم کشورها قرار گیرد.
فشارهای آمریکا و سکوت در برابر اسرائیل
نماینده ایران در آژانس با انتقاد از استانداردهای دوگانه، به جنایات اخیر رژیم صهیونیستی اشاره کرد و گفت: «در دو سال گذشته بیش از ۶۵ هزار نفر به شهادت رسیدهاند اما هیچ اقدام مؤثری علیه این جنایات صورت نگرفته است.» وی این موضوع را نشانه سلطه گروهی خاص بر سازمانهای بینالمللی دانست.
ایران اخیراً به عنوان نایب رئیس کنفرانس عمومی آژانس بینالمللی انرژی اتمی انتخاب شد. به گفته نجفی، حضور در هیأت رئیسه نه تنها از نظر حقوقی مهم است بلکه از نظر سیاسی نیز اهمیت دارد، چرا که تنها ۹ کشور از میان ۱۸۰ عضو چنین جایگاهی را کسب میکنند.
ایران با ارائه طرح قطعنامه ممنوعیت حمله به تأسیسات هستهای تلاش میکند امنیت هستهای را به یک اصل جهانی تبدیل کند. با وجود فشارهای آمریکا، اکثریت کشورها از این طرح حمایت کردهاند. نتیجه رأیگیری در روزهای آینده، نشان خواهد داد که منطق حقوق بینالملل پیروز خواهد شد یا فشارهای سیاسی.