به گزارش وفاق ملی، تحریم‌ها در جهان تنها ابزار فشار سیاسی نیستند؛ بلکه به گفته کارشناسان و شواهد علمی، ابعادی انسانی و مرگبار دارند که آثار آن‌ها از میدان جنگ هم فراتر می‌رود. محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در آیین اختتامیه هفدهمین المپیاد دانشجویان علوم پزشکی کشور، با اشاره به نتایج یک مقاله در مجله معتبر لنست، تأکید کرد:
«بر اساس بررسی داده‌ها از سال ۱۹۷۱ تا ۲۰۲۱ در ۱۵۰ کشور، هر سال حدود ۵۶۴ هزار مرگ ناشی از تحریم‌ها ثبت می‌شود. این آمار از تعداد کشته‌شدگان جنگ‌ها نیز بیشتر است.»
تحریم‌ها؛ تهدیدی علیه دارو و غذا
به باور وزیر بهداشت، تحریم‌ها به جای جلوگیری از کشتار، مسیر نبود دارو و غذا را باز می‌کنند و بیشترین قربانیان آن مردم عادی هستند. این موضوع بار دیگر بحث‌های اخلاقی و حقوق بشری درباره کارآمدی و مشروعیت تحریم‌ها را در سطح جهانی زنده کرده است.
تعریف تازه از نخبگی و نقش دانشگاه‌ها
ظفرقندی در ادامه سخنانش به نقش نخبگان و دانشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: «امروز نخبه تنها کسی نیست که معدل بالا دارد، بلکه فردی است که دغدغه ملی و اجتماعی دارد و برای حل مشکلات کشور تلاش می‌کند.» او با تاکید بر اینکه دانشگاه‌ها باید مسأله‌محور باشند، خواستار ورود جامعه دانشگاهی به چالش‌هایی چون آلودگی هوا، سلامت باروری و صیانت از جمعیت شد.
طبق آمار ارائه‌شده، سالانه حدود ۵۰ هزار نفر در ایران و ۷۰۰ هزار کودک در جهان به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. وزیر بهداشت این ارقام را نشانه ضرورت ورود نخبگان به حل مشکلات ملی و جهانی دانست.
چالش سلامت باروری و جمعیت
مسأله کاهش جمعیت فعال و روندهای نزولی باروری از دیگر موضوعات مطرح‌شده در این نشست بود. به گفته ظفرقندی، بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته همچون ژاپن، کره جنوبی، فرانسه و روسیه با بحران جمعیتی مواجه‌اند و ایران نیز باید این مسئله را جدی بگیرد. او جمعیت فعال، پویا و بانشاط را موتور محرک توسعه کشور دانست.
برنامه‌های آموزشی و بین‌المللی‌سازی پزشکی
در این مراسم، سید جلیل حسینی، معاون آموزشی وزیر بهداشت نیز به موضوع افزایش ظرفیت دانشجویان پزشکی و فشارهای ناشی از آن اشاره کرد و گفت: دانشگاه‌ها به دنبال اجرای برنامه‌های نوین و بین‌المللی‌سازی آموزش پزشکی هستند. او همچنین از اخذ مجوز اعتباربخشی بین‌المللی خبر داد که ایران را قادر می‌سازد دانشگاه‌های منطقه را نیز مورد ارزیابی قرار دهد.
آبتین حیدرزاده، دبیر علمی جشنواره توسعه فردی هم با اشاره به محوریت «سلامت باروری و صیانت از جمعیت» در المپیاد امسال، گفت: بیش از ۵ هزار نفر در این دوره شرکت کرده و ۲۰۰ محتوای آموزشی تولید شد که عدالت آموزشی را در سطح ملی تقویت کرده است.
اظهارات وزیر بهداشت نشان می‌دهد که تحریم‌ها ابعادی فراتر از سیاست دارند و مستقیماً با جان انسان‌ها پیوند خورده‌اند. در حالی که آمارها از مرگ صدها هزار نفر به دلیل تحریم‌ها حکایت دارد، چالش‌های داخلی همچون آلودگی هوا و کاهش جمعیت فعال نیز فشار مضاعفی بر سلامت و توسعه کشور وارد کرده‌اند.
راهکار، به گفته ظفرقندی، بازتعریف نقش نخبگان و دانشگاه‌هاست؛ جایی که نسل جوان باید با نگاه مسأله‌محور و دغدغه ملی به میدان بیاید و برای حل معضلات اجتماعی و بهداشتی کشور اقدام کند.
