به گزارش وفاق ملی، ایران هر سال شاهد ثبت هزاران اختراع از سوی نخبگان و محققان جوان است، اما بخش عمده این نوآوری‌ها به دلیل نبود حمایت مالی و صنعتی، در حد کاغذ باقی می‌مانند. سیدمهدی میرصالحی، نماینده یونیدو در ایران و مشاور وزارت صمت، در گفت‌وگویی تازه هشدار داد که «تعداد اختراعات تجاری‌سازی‌شده در کشور به ۱۰ عدد هم نمی‌رسد»، در حالی‌که شرکت‌های بزرگ جهان سالانه بین دو تا سه هزار نوآوری را وارد بازار می‌کنند.
به گفته او، سالانه حدود ۱۰ هزار اظهارنامه اختراع در کشور ثبت می‌شود که تنها ۲۵۰۰ مورد آن به ثبت رسمی می‌رسد. اما نبود سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و عدم ورود شرکت‌های صنعتی بزرگ، مانع اصلی در تبدیل این اختراعات به محصولات قابل عرضه است. این در حالی است که در کشورهایی مانند آمریکا، ژاپن و چین، بیش از ۸۰ درصد اختراعات با حمایت مستقیم بنگاه‌های صنعتی به تولید می‌رسند.
ریسک گریزی شرکت‌ها، مهم‌ترین دلیل بحران
میرصالحی ریشه این بحران را در ریسک‌گریزی شرکت‌های ایرانی دانست: «مجموعه‌های صنعتی کشور تصور می‌کنند ممکن است محصول تولیدی بازار لازم را نداشته باشد، بنابراین زیر بار حمایت از نوآوری نمی‌روند.» او اضافه کرد که در دنیا حتی کوچک‌ترین ارتقا در محصولات صنعتی – از آپشن‌های خودرو گرفته تا بهبودهای نرم‌افزاری – نتیجه همین اختراعات تجاری‌سازی‌شده است.
در کنار این مشکل، دیوان‌سالاری اداری و نبود متولی واحد نیز به سردرگمی مخترعان دامن زده است. هرچند قانون جدید مالکیت صنعتی با بیش از ۱۵۰ ماده تصویب شده و وزارت صمت را مکلف به تشکیل «کمیته تجاری‌سازی اختراعات» کرده است، اما این کمیته هنوز آغاز به کار نکرده و آئین‌نامه آن در انتظار تصویب هیأت وزیران است.
میرصالحی معتقد است اگر حتی بخش کوچکی از اختراعات ثبت‌شده به مرحله تولید برسند، می‌توانند بسیاری از مشکلات صنعت کشور را حل کنند. او ایران را «معدن نخبگان» می‌داند اما هشدار می‌دهد که بدون حمایت ساختاری و مالی، استعدادها به هدر می‌روند و کشور از درآمدهای کلان نوآوری محروم می‌ماند.
