به گزارش وفاق ملی، همزمان با سفر سرتیپ خلبان «عزیز نصیرزاده»، گزارشها حاکی از آن است که ایران در حال مذاکره برای خرید جنگندههای پیشرفته چینی جی-10C است. این اقدام همزمان با سفر وزیر دفاع ایران به چین صورت گرفته و میتواند نشانهای از تغییر در توازن قدرت منطقهای باشد. با توجه به محدودیتهای خرید تسلیحات از غرب و روسیه، چین به عنوان تنها گزینه باقیمانده برای ایران مطرح شده است. جنگنده جی-10C با توانایی مقابله با جنگندههای نسل پنجم، میتواند تقویت قابل توجهی برای نیروی هوایی ایران باشد.وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران به چین، خبرهای مختلفی از خرید فوری جنگندههای «جی-۱۰» از سری c شنیده میشود. این خبر با توجه به جنس چنین توافقاتی که در مراحل اولیه محرمانه باقی میمانند و همچنین شرایط خطیر کنونی رسما تأیید نشده است؛ اما آنچه بر خوشبینیها افزوده، انتشار خبر آن در حسابهای کاربری سازمان بریکس در فضای مجازی است.
این سازمان که توسط قدرتهای نوظهور مانند چین، روسیه و برزیل تأسیس شده است، نهادی برای مبارزه با یکجانبهگرایی سیاسی و اقتصادی آمریکا در عرصه جهانی است و ایران نیز دو سالی میشود که به عضویت آن درآمده است.
تلاشهای قبلی
بهمنماه سال گذشته، سردار «علی شادمانی» که طی جنگ اخیر به عنوان «رئیس قرارگاه خاتم الانبیا» به شهادت رسیدند، در آن برهه با سمت معاونت عملیات این قرارگاه، از خریداری سوخو-۳۵ خبر داده بود. علیرغم این تأیید رسمی، اما تعداد و روند تحویلها مشخص نبود.
در جهان کشورهای معدودی دست به ساخت جنگنده و صادرات آن میزنند. اگر کشوری مانند ژاپن را که جنگندهای مشابه با اف-۱۶ را در داخل کشورش تولید میکند، نادیده بگیریم، آمریکا، انگلیس (مشترک با آلمان، ایتالیا و اسپانیا)، فرانسه، سوئد، روسیه و چین تأمینکننده جنگنده در بازارهای جهانی هستند. در مورد ایران با توجه به مسدود بودن بازارهای غربی، تنها بازار روسیه و چین قابل اتکاست.
در شرایط کنونی روسها به دلیل جنگ قادر به تأمین فوری جنگنده برای ایران نیستند و تنها گزینه باقیمانده چین است.
این کشور نیز تولیدات متنوعی دارد، اما برخی از آنها مانند جی-۲۰ ممنوعیت صادرات داشته، برخی دیگر مانند جی-۳۵ به اندازه کافی تولید نشدهاند.
چینیها به غیر از دو جنگنده نسل پنجم نامبرده شده، دو جنگنده دیگر نیز در اختیار دارند؛ جنگنده جی-۱۰ و جی اف-۱۷. مشکل جنگنده جی اف-۱۷ در دو مورد است؛ نخست آنکه خود چینیها این جنگنده را تولید نکردهاند و به خدمت نگرفتهاند. این جنگنده را صرفاً پاکستانیها تولید کرده و به خدمت گرفتهاند. اسلامآباد طی قراردادهایی تعدادی از این جنگندهها را نیز صادر کرده است. با اینحال مشکل اساسی آن است که چین خود موجودیای برای رفع نیاز فوری ایران ندارد.
مشکل دیگر جی اف-۱۷ اما تردید در مورد کارایی آن در برابر جنگندههای پیشرفته رژیم صهیونی است. حتی در برابر هند، این جنگندههای جی-۱۰ پاکستانی بودند که بار اصلی درگیری را علی رقم تعداد کم بر عهده داشتند؛ آن هم درحالیکه هند به جنگنده نسل پنجمی مجهز نبود. در مقابل اما رژیم صهیونی به جنگندههای نسل پنجم اف-۳۵ مسلح است. مقابله با این جنگنده اگر با جنگندهای نسل پنجم مقدور نباشد، دستکم باید به پیشرفتهترین جنگندههای نسل چهارم به مقابله با آن رفت.
از سوی دیگر این جنگنده تقریباً میتواند در نبرد هوایی با جنگندههای اف-۱۶ و اف-۱۵ رژیم صهیونی، برابری داشته باشد.
اتکای این جنگنده برای مقابله با اف-۳۵ نیز بر روی رادار پیشرفته و موشکهای دوربرد هوا به هوا به همراه قابلیت اشتراکگذاری اطلاعات است.
اگر نمونههای اولیه در نظر گرفته نشوند، چین دارای ۲۹۷ فروند جنگنده سریهای جدید جی-۱۰ است. با توجه به تعداد بالای جنگندههای دیگر مانند جی-۲۰، جی-۱۱ و جی-۱۶ و سرعت بالای تولید، این احتمال وجود دارد که چین بتواند به سرعت سفارش ایران را تأمین کند.
طبق آمارها سفارش ایران ۳۶ تا ۴۰ فروند است که نشان میدهد تهران دستکم خواهان تشکیل ۳ اسکادران ۱۲ فروندی از آنهاست.
نکات
۱- اگر چین فروش جنگنده به ایران را بپذیرد، این موضوع به معنای تغییر قابل توجه و عبور از سیاستهای گذشته است. این مسئله تا حد زیادی با موضوعات تغییر موازنه قوا مرتبط است. چین در حال حاضر که دارای توانمندیهای قابل توجهی در حوزه اقتصادی و امور نظامی است، در برابر تحرکات نظامی آمریکا و تایوان در تنگه تایوان واکنشی تهاجمی نشان نمیدهد اما طی جنگ کره (از ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۳) که امکان تغییر موازنهی قوا وجود داشت، بدون تجهیز به سلاح هستهای و تسلیحات مدرن مستقیماً وارد رویارویی با آمریکا شد. حساسیت چین به تغییر موازنهی قوا که آمریکا در پی آن است، میتواند یکی از دلایل سوق یافتن چین به سمت فروش جنگندههای جی-۱۰ به ایران باشد.
۲- ایران با تعدادی از کشورها از جمله چین و روسیه بهعنوان دو قدرت شرقی و همپیمان دارای توافقاتی است. مواجهه ایران با جنگ و تهدیدات هوایی این فرصت را در اختیار ایران قرار داده تا با استناد به آن از متحدان خود تسلیحات پیشرفتهتری درخواست کند. اساساً وجود مشکل در تأمین جنگنده یکی از عوامل جرئت یافتن دشمن در مبادرت به آغاز جنگ بود.