به گزارش وفاق ملی، احیای طرح موسوم به E۱ در سال ۲۰۲۵ بار دیگر نگاه‌ها را به سمت سیاست‌های استعماری و توسعه‌طلبانه رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین جلب کرده است. این پروژه نه یک طرح عمرانی ساده، بلکه بخشی از استراتژی کلان اسرائیل برای تغییر جغرافیا و جمعیت فلسطین و تحکیم سیطره بر قدس شرقی است؛ اقدامی که عملاً امکان تشکیل دولت فلسطینی مستقل را از بین می‌برد.
مختصات طرح استعماری E۱
طرح شهرک‌سازی E۱ در منطقه‌ای استراتژیک میان شهرک معالیه ادومیم و قدس شرقی قرار دارد. وسعت این منطقه حدود ۱۲ کیلومتر مربع (۱۲ هزار دونم) است و بر اساس برنامه اسرائیل، قرار است هزاران واحد مسکونی، هتل، پارک تفریحی، مناطق صنعتی و زیرساخت‌های شهری در آن ساخته شود. هدف اصلی این طرح، اتصال معالیه ادومیم به قدس شرقی و ایجاد پیوستگی جغرافیایی میان شهرک‌های یهودی‌نشین اطراف قدس است.
اجرای کامل این پروژه ارتباط جغرافیایی میان رام‌الله در شمال و بیت‌لحم در جنوب را قطع می‌کند؛ اقدامی که به معنای تجزیه کرانه باختری و نابودی عملی طرح «دو دولت» است.
تاریخچه طرح E۱
ریشه‌های این طرح به جنگ ۱۹۶۷ و اشغال قدس شرقی توسط اسرائیل بازمی‌گردد. نخستین بار در سال ۱۹۷۵، شهرک معالیه ادومیم با هدف ایجاد کمربندی امنیتی در شرق قدس احداث شد. در اوایل دهه ۹۰ میلادی، «آریل شارون» طرح گسترش این شهرک از طریق پروژه E۱ را ارائه داد.
با وجود تصویب نقشه‌های اولیه در دهه ۹۰، فشارهای بین‌المللی اجرای این طرح را بارها متوقف کرد. اما اسرائیل در پشت پرده با ساخت جاده‌ها، پایگاه‌های امنیتی و زیرساخت‌های مقدماتی، زمینه را برای اجرای کامل آن فراهم ساخت.
احیای طرح در سال ۲۰۲۵
در تابستان ۲۰۲۵، کابینه راست‌گرای اسرائیل به رهبری بنیامین نتانیاهو و با حمایت مستقیم بتسلئیل اسموتریچ، این طرح را با سرعت بی‌سابقه‌ای احیا کرد. اسموتریچ، وزیر دارایی و مسئول امور مدنی در کرانه باختری، این پروژه را «آخرین میخ بر تابوت دولت فلسطینی» توصیف کرده است.
عوامل متعددی در احیای این طرح نقش داشته‌اند:
- سلطه احزاب راست‌گرای افراطی بر دولت اسرائیل
- واکنش به تحرکات دیپلماتیک فلسطینی‌ها و تلاش برخی کشورها برای به‌رسمیت‌شناختن دولت فلسطین
- ضعف فشارهای بین‌المللی و موضع مبهم آمریکا در قبال شهرک‌سازی
- فشار لابی قدرتمند شهرک‌نشینان در اسرائیل
مکانیزم اجرای طرح
اجرای E۱ بر پایه چند اقدام کلیدی پیش می‌رود:
- مصادره اراضی فلسطینیان و اعلام آن به‌عنوان «اراضی دولتی»
- ایجاد جاده‌های استراتژیک برای جداسازی مسیر شهرک‌نشینان و فلسطینی‌ها
- ساخت بیش از ۳۴۰۰ واحد مسکونی، ۲۱۵۲ اتاق هتل و یک پارک تفریحی بزرگ
- کوچ اجباری ده‌ها گروه فلسطینی در شرق قدس و دره اردن
- تخریب منازل و زیرساخت‌های فلسطینیان برای جلوگیری از رشد طبیعی جمعیت
- ایجاد پایگاه‌های نظامی و امنیتی جدید برای تثبیت کنترل بر منطقه
پیامدهای پروژه E۱
اجرای این طرح به معنای تحمیل واقعیت‌های جدید بر زمین است؛ واقعیت‌هایی که مستقیماً به سود اسرائیل و به زیان فلسطینیان تمام می‌شود. قطع ارتباط جغرافیایی شهرهای فلسطینی، کوچ اجباری ساکنان، تخریب بافت اجتماعی و نابودی امید به تشکیل دولت مستقل فلسطین، مهم‌ترین نتایج این پروژه خواهد بود.
طرح شهرک‌سازی E۱ نماد آشکار سیاست‌های استعماری اسرائیل است. این پروژه نه‌تنها نقض صریح حقوق بین‌الملل و قطعنامه‌های سازمان ملل محسوب می‌شود، بلکه راه‌حل دو دولت و هرگونه روند صلح پایدار را نیز از بین می‌برد. احیای این طرح در سال ۲۰۲۵، بار دیگر نشان داد که رژیم صهیونیستی بدون واهمه از واکنش جهانی، مسیر توسعه‌طلبی خود را دنبال می‌کند و فلسطینیان همچنان قربانی سکوت و بی‌عملی جامعه جهانی هستند.
