به گزارش وفاق ملی، دولت استرالیا هفته گذشته در اقدامی کمسابقه، «احمد صادقی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در کانبرا و سه دیپلمات دیگر را اخراج کرد. این تصمیم بر اساس ادعاهایی درباره ارتباط تهران با حملات ضدیهودی در خاک استرالیا اتخاذ شد، اما منابع رسمی تاکید کردهاند که هیچ یک از کارکنان سفارت ایران در کانبرا در فعالیتهای ادعایی دخالت نداشتهاند. این نخستین بار پس از جنگ جهانی دوم است که استرالیا یک سفیر خارجی را اخراج میکند، اقدامی که پیامدهای گستردهای بر روابط دو کشور و دیپلماسی منطقهای خواهد داشت.
با این حال، «مورای وات» وزیر کابینه استرالیا روز یکشنبه در گفتوگو با شبکه «اسکای نیوز» اعلام کرد که سفارت ایران در کانبرا همچنان فعال است و «واقعیت این است که ما باید سطحی از ارتباط با ایران داشته باشیم». وی دلیل خروج کارکنان استرالیایی از تهران را نگرانی از امنیت آنان عنوان کرد و افزود: «به عنوان کارفرما نمیتوانستیم تضمین کنیم کارکنانمان در تهران در امنیت خواهند بود». این اظهارات نشان میدهد که دولت کانبرا در حالی که اقدام به کاهش سطح روابط دیپلماتیک کرده، همچنان بر اهمیت حفظ گفتوگو با ایران واقف است.
وزارت امور خارجه ایران نیز در واکنش به این تصمیم اعلام کرد که حق اقدام متقابل محفوظ است و ضمن دعوت از استرالیا برای تجدیدنظر در تصمیم خود، مسئولیت آثار و تبعات مترتب بر این اقدام را بر عهده دولت کانبرا دانست. این واکنش نشان میدهد که تهران تصمیم استرالیا را اقدامی ناصواب میداند و هرگونه کاهش سطح دیپلماسی را بدون پاسخ نخواهد گذاشت.
از سوی دیگر، وزیر خارجه استرالیا، «پنی وونگ»، پیشتر تاکید کرده بود که حفظ کانالهای گفتوگو با ایران بخشی از منافع راهبردی این کشور است. این اظهارات در تضاد با اخراج سفیر قرار دارد و نشان میدهد که کانبرا به دنبال حفظ سطحی از دیپلماسی حتی در شرایط تنش و اختلاف سیاسی است.
تصاویر منتشر شده از سفیر ایران در فرودگاه سیدنی و سخنان او پیش از ترک استرالیا، که اتهامات استرالیا را بیاساس و دروغ عنوان کرده، بازتابدهنده تلاش دیپلماتیک تهران برای حفظ اعتبار و شفافسازی اقدامات خود است. کارشناسان مسائل بینالملل معتقدند این رویکرد همزمان میتواند از یک سو نشاندهنده پیچیدگی روابط ایران و استرالیا باشد و از سوی دیگر ضرورت مدیریت بحران و ادامه کانالهای دیپلماتیک را برجسته کند.
در تحلیل نهایی، این رخداد نمونهای از تنش دیپلماتیک همراه با مدیریت هوشمندانه روابط بینالملل است؛ جایی که اقدامات تحریکآمیز با ضرورت حفظ گفتوگو و کانالهای دیپلماتیک همزمان شده و اهمیت توازن بین پاسخ به اتهامات و حفظ ارتباط استراتژیک با طرف مقابل را نمایان میکند.