به گزارش وفاق ملی، اقتصاد جهانی در سال‌های اخیر شاهد تحولات بنیادین ناشی از فناوری‌های دیجیتال بوده است. پدیده‌ای که تحت عنوان اقتصاد دیجیتال (Digital Economy) شناخته می‌شود، امروز یکی از مهم‌ترین موتورهای محرک رشد اقتصادی کشورهاست. با این حال، ایران در این زمینه هنوز فاصله معناداری با استانداردهای جهانی دارد.
طبق اعلام مسئولان، سهم اقتصاد دیجیتال ایران از تولید ناخالص داخلی حدود ۴.۹ درصد است، در حالی که این رقم در بسیاری از کشورها به ۱۵ درصد و حتی بیشتر رسیده است. همین فاصله موجب شده تا در برنامه هفتم توسعه کشور، افزایش سهم اقتصاد دیجیتال به ۱۰ درصد تا سال ۱۴۰۷ به عنوان یکی از اهداف کلیدی تعریف شود.
جوانان و ظرفیت‌های مهارت‌آموزی در اقتصاد دیجیتال
به گفته غلامحسین محمدی، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، علاقه‌مندی بالای نسل ۱۵ تا ۲۵ سال به فعالیت در حوزه فناوری‌های دیجیتال، یک مزیت راهبردی برای کشور به شمار می‌رود. مهارت‌های دیجیتال علاوه بر آنکه ماهیتی عدم تحریم‌پذیر دارند، می‌توانند مسیر ورود جوانان ایرانی به بازارهای بین‌المللی و صادرات خدمات فنی و مهندسی را هموار کنند.
بر اساس این هدف‌گذاری، در ۳۱ استان کشور مراکز توسعه مهارت اقتصاد دیجیتال راه‌اندازی شده که آموزش‌هایی در حوزه هوش مصنوعی، بلاکچین، امنیت سایبری، اینترنت اشیاء، داده‌های بزرگ و رایانش ابری ارائه می‌دهند. قرار است در این چارچوب، ۵۰۰ هزار نیروی کار ماهر طی سال‌های اجرای برنامه هفتم تربیت شوند.
اقتصاد دیجیتال؛ ابزاری برای کاهش بیکاری و افزایش بهره‌وری
یکی از مهم‌ترین مزایای گسترش اقتصاد دیجیتال، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و در نتیجه کاهش نرخ بیکاری است. با توجه به اینکه حدود ۴۰ درصد از دانش‌آموختگان دانشگاهی کشور بیکار هستند، توسعه آموزش‌های تقاضامحور در حوزه دیجیتال می‌تواند راه‌حلی مؤثر برای اتصال مهارت به بازار کار باشد.
کارشناسان همچنین معتقدند که ورود به اقتصاد دیجیتال ضمن کاهش هزینه‌های تولید و توزیع، به افزایش بهره‌وری نیروی انسانی و سرمایه نیز کمک می‌کند. در شرایطی که بخش بزرگی از اقتصاد ایران همچنان متکی بر مشاغل سنتی است، توسعه دیجیتال می‌تواند فرصتی برای تحول ساختاری و ارتقای مزیت رقابتی کشور فراهم سازد.
فاصله با جهان و ضرورت تسریع در تحول
طبق گفته‌های احسان چیت‌ساز، معاون سیاستگذاری توسعه فاوا، فاصله اقتصاد دیجیتال ایران با میانگین جهانی نزدیک به ۱۰ درصد است. این عقب‌ماندگی، ضرورت سرمایه‌گذاری گسترده در آموزش، زیرساخت و حمایت از کسب‌وکارهای نوپا را بیش از پیش آشکار می‌کند.
امروز اقتصاد دیجیتال در جهان طیف وسیعی از فعالیت‌ها را شامل می‌شود؛ از تجارت الکترونیکی، پرداخت‌های دیجیتال، اقتصاد اشتراکی و بازی‌های آنلاین تا هوش مصنوعی و تحلیل داده‌های بزرگ. در ایران نیز با توجه به ظرفیت‌های بالای انسانی و علاقه‌مندی جوانان، این حوزه می‌تواند به یکی از پیشران‌های اصلی رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی پایدار تبدیل شود.
ایران برای دستیابی به سهم ۱۰ درصدی اقتصاد دیجیتال تا سال ۱۴۰۷ نیازمند سرمایه‌گذاری در آموزش مهارت‌های نوین، توسعه زیرساخت‌های فناوری و ایجاد بسترهای حمایتی برای کارآفرینان است. تحقق این هدف علاوه بر ایجاد ارزش افزوده و ارتقای بهره‌وری، می‌تواند زمینه‌ساز کاهش بیکاری و توسعه صادرات خدمات دیجیتال باشد؛ مسیری که اگر با جدیت دنبال شود، ایران را به یکی از بازیگران مهم اقتصاد دیجیتال منطقه تبدیل خواهد کرد.
