به گزارش وفاق ملی، با شدت گرفتن چالش‌های مالی شرکت‌های دانش‌بنیان و فشارهای بی‌سابقه نقدینگی، حالا صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست‌جمهوری با یک بسته ابتکاری وارد میدان شده است. این مجموعه با طراحی مدل‌های نوین تأمین مالی فناورانه، در تلاش است هم راه نفس تازه‌ای برای کسب‌وکارهای دانش‌بنیان باز کند و هم اعتماد سرمایه‌گذاران را به بازار نوآوری بازگرداند.
حرکت از وام‌دهی سنتی به مشارکت هوشمندانه
مجتبی زارع مهرجردی، معاون سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر تأکید می‌کند که دیگر دوره تکیه بر وام‌دهی‌های سنتی به سر آمده و رویکرد جدید صندوق، ایجاد مشارکت واقعی میان شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران است. او می‌گوید: «فراخوان‌های اخیر صندوق تنها آغاز یک تغییر اساسی است؛ ما به‌دنبال مدل‌هایی هستیم که نه‌تنها منابع مالی پایدار ایجاد کنند، بلکه ریسک‌ها را هم برای همه بازیگران به حداقل برسانند.»
راهکار ویژه برای بحران نقدینگی صندوق‌های واسط
یکی از محورهای مهم این طرح، طراحی خدمتی است که ریسک نقدینگی صندوق‌های پژوهش و فناوری را پوشش می‌دهد. تجربه نشان داده که در تأمین مالی جمعی، شرکت‌ها در موعد مقرر نمی‌توانند تعهدات مالی خود را بپردازند و این مسئله فشار سنگینی بر صندوق‌های ضامن وارد کرده است. زارع توضیح می‌دهد: «اگر شرکتی نتواند بدهی خود را به‌موقع بازپرداخت کند، ما وارد عمل می‌شویم و پول سرمایه‌گذاران را پرداخت می‌کنیم. سپس در یک فرآیند مشخص با صندوق ضامن و شرکت برای تسویه حساب اقدام می‌کنیم.»
حفظ اعتماد عمومی و پایداری اکوسیستم سرمایه‌گذاری
این اقدام هوشمندانه نه‌تنها از ایجاد بحران در صندوق‌های واسط جلوگیری می‌کند، بلکه به حفظ اعتماد عمومی به ابزارهای تأمین مالی جمعی کمک شایانی خواهد کرد؛ موضوعی که برای آینده اکوسیستم دانش‌بنیان حیاتی است.
مدل‌های مبتنی بر عقود مشارکتی اسلامی؛ گامی به سوی انعطاف بیشتر
صندوق نوآوری در گام بعدی به سراغ استفاده از عقود مشارکتی اسلامی مانند مضاربه و مشارکت مدنی رفته است. بر اساس این مدل، صندوق با شرکت‌های تولیدکننده محصولات راهبردی شریک می‌شود و سهمی از سود حاصل از فروش محصولات را دریافت می‌کند. زارع معتقد است این مدل نه‌تنها شفاف‌تر است، بلکه در شرایط فعلی سیاست‌های پولی انقباضی کشور، انعطاف بیشتری برای حمایت از شرکت‌ها فراهم می‌آورد.
خدمتی جدید؛ متعهد تکمیل سرمایه برای کاهش نرخ تأمین مالی
خدمت دیگری که زارع به آن اشاره دارد، «متعهد تکمیل سرمایه» است؛ مدلی که مشابه تعهد پذیره‌نویسی در بازار سرمایه عمل می‌کند. او توضیح می‌دهد: «با این خدمت، شرکت‌ها می‌توانند نرخ سود پایین‌تری پیشنهاد دهند، درحالی‌که صندوق در صورت کافی نبودن سرمایه‌گذاری مردمی، متعهد می‌شود باقی‌مانده سرمایه مورد نیاز را تأمین کند.»
نگاهی رو به آینده؛ تمرکز بر شرکت‌های با فناوری عمیق و سود بالا
دو خدمت دیگر صندوق که به‌زودی با فراخوان جدید ارائه می‌شوند، تمرکز ویژه‌ای بر تأمین مالی زیرساخت‌ها و تولید محصولات راهبردی با حاشیه سود بالا دارند. این اقدامات نشان می‌دهد که صندوق نوآوری و شکوفایی تصمیم دارد منابع مالی خود را به سمت شرکت‌هایی هدایت کند که بیشترین پتانسیل برای رشد اقتصادی کشور دارند.
جمع‌بندی؛ شروع یک عصر جدید در تأمین مالی نوآورانه
مدل‌های ارائه‌شده توسط صندوق نوآوری و شکوفایی، اگر به‌درستی اجرا شوند، می‌توانند تحولی جدی در زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان کشور ایجاد کنند. از مدیریت بحران نقدینگی تا توسعه ابزارهای سرمایه‌گذاری اسلامی، همه و همه نشان از یک رویکرد عمیق‌تر و هوشمندانه‌تر به مسئله تأمین مالی دارند؛ رویکردی که می‌تواند آینده شرکت‌های فناورانه ایرانی را بازتعریف کند.
