به گزارش وفاق ملی، جریان تندرویی در لایه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی همچنان باقی است که هنوز هم تمایل ندارد از مواضع سرسختانه خود نسبت به موضوعاتی که کشور را سال‌ها در گردبادِ مشکلات محبوس کرده است کوتاه بیاید. این در حالی است که حتی آنچه به‌عنوان هسته سخت قدرت شناخته می‌شود، این روزها و در پی مشکلاتی که کشور با آن چه در حوزه سیاست خارجی و چه در حوزه سیاست داخلی مواجه است ترجیحش آن بوده که از مواضع تندروانه و رادیکال کوتاه آید و به سمت تصمیمات مبتنی بر واقع‌بینی بیشتر حرکت کند.
موضوعی که به نظر می‌رسد از سوی جمعیت تندرو که تا پیش‌ازاین همراه و همسو با آنها بوده، پذیرفته نشده است. سخنان برخی از این افراد و تجمعات مختلف آنها هم‌زمان با اخبار شروع مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا نشان از این دوگانگی دارد؛ برای نمونه درست در جریان دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا بسیج دانشجویی دانشگاه تهران تصاویری از برخی مسئولان ارشد نظام (پزشکیان، علی لاریجانی، عباس عراقچی، سرلشکر باقری، کمال خرازی و احمدیان) منتشر کرده و به‌نوعی با نگارش سخنی از رهبری این را القا کرده که موافقت آنها در مذاکره با آمریکا غیرعاقلانه، غیرهوشمندانه و غیر شرافتمندانه است.
این در حالی است که به گفته رئیس‌جمهوری «تیم مذاکره‌کننده با راهنمایی‌های کامل رهبری سر میز مذاکره نشسته‌اند» و همچنین رهبری گام اول را خوب توصیف کردند؛ اما تندروها بر مخالفت‌های خود اصرار دارند. آنها چند روز پیش از شروع دور دوم مذاکرات در رم نیز فراخوانی برای برگزاری تجمع علیه مذاکرات دادند.
پیش‌ازاین هم باوجوداینکه آنها مدعی بودند «گوش‌به‌فرمان رهبری» هستند، در پی اظهارنظر ایشان در خصوص قانون مشاغل حساس که اعلام کردند در این باره تدبیر شود، اما آنها بر سر مواضع خود ایستادند و در نهایت ظریف از سمت معاونت راهبردی ریاست‌جمهوری کنار زده شد. تندروها در برابر به‌تعویق‌افتادن اجرای قانون عفاف و حجاب نیز کوتاه نیامده بودند. شاید زمانی که تجمع شبانه‌روزی خود در جلوی ساختمان مجلس را شروع کردند، فکرش را نمی‌کردند که بساط آنها در نهایت با مداخله نیروی انتظامی جمع شود، چند ماه پیش از آن بود که نمایندگان مجلس از لایحه عفاف و حجاب به‌عنوان یک اهرم فشار استفاده کرده بودند و باوجود مخالفت شورای‌عالی امنیت ملی در اجرای این لایحه، بر اجرای آن اصرار داشتند.
هرچند که باگذشت زمان بخشی از جریان تندرو از مواضع خود کوتاه آمدند؛ برای نمونه میرمحمود نبویان در یادداشتی اصرار بر اجرای این قانون را منجر به ایجاد دوقطبی شدید و تشدید لجاجت اجتماعی و فراخوان تجمع را بخشی از برنامه دشمن برای ایجاد ناآرامی در کشور دانست. اما برای گروهی که بیشترشان به حامیانِ دولت سایه موجود در مجلس و در جریان‌های سیاسی نسبت داده می‌شدند بر مواضع خود اصرار می‌کردند.
آنچه مشخص است، تعداد کسانی که در دهه شصت و هفتاد در دایره تندروها قرار داشتند و با این نگاه بنیادگرا با رویکرد حذفی بسیار گسترده بود، اما به‌مرور از تعداد این افراد کاسته شد و حالا به نظر می‌رسد وضعیت سخت کشور شرایط را به جایی رساند که مقامات عالی‌رتبه پذیرفتند که برای ادامه حیات خود از خواسته‌های این گروه تندرو فاصله بگیرند و با نگاهی واقع‌بینانه تلاش کنند برای حفظ خود، حفظ کشور را نیز در دستور کار قرار دهند؛ در همین راستا مثلاً حاضر شدند تن به مذاکره دهند، تعلیق قانون حجاب را بپذیرند و در برابر مواضع تندی که ضرر آن بیشتر از صدای تندروها باشد بایستند.
در واقع حاکمیت پذیرفت که همراه شدن با خواست عموم افکار عمومی و مردم بقای خودش را تضمین خواهد کرد؛ اما هنوز طیفی از تندروها حضور دارند که اگر نیاز باشد حتی در برابر آنچه به‌عنوان هسته سخت قدرت شناخته می‌شود عبور می‌کنند، کمااینکه الان نیز این‌گونه به نظر می‌رسد که آنها از بسیاری مواضع که مورد پسندشان نیست عبور کرده‌اند.
البته تندروها فعلاً به فعالیتشان ادامه میدهند، چنانچه وحید یامین‌پور زمانی که از نحوه برخورد نظام با لایحه حجاب ناراضی شده بود، تهدید کرد که در صورت ادامه این رویه حلقه سخت وفاداران از قطار انقلاب پیاده می‌شوند یا سیدمنان رئیسی، رئیس ستاد سعید جلیلی در قم نیز در انتقاد از تصمیم شورای امنیت در عدم اجرای لایحه حجاب گفته بود هسته سخت نظام در شرایط سخت اقتصادی دلخوش به اجرای احکام خدا است و اگر قرار باشد کشور از اسلام تهی شود برای چه خون داد؟ «اگر هسته سخت نظام ناامید شد و جدا شدند از بدنه انقلاب، یعنی رحم‌الله مِن یقرأ فاتحه مع‌الصلوات. امیدوارم شورای‌عالی امنیت ملی فهم این موضوع را داشته باشد که اگر بخواهد به این قصه ادامه دهد، هسته سخت نظام ناامید می‌شود. امیدوارم این‌قدر فهم داشته باشند.»
درحالی‌که آنها خود را هسته سخت نظام می‌دانند، اما همراهی‌نکردن حاکمیت با این صداها نشان می‌دهد که در مسیر تندروی تنها مانده‌اند. حتی جریان‌های اصول‌گرا نیز به این سبک طلبکارانه آنها انتقاد دارند و روزنامه فرهیختگان در یادداشتی با انتقاد ازاین‌دست تهدیدها نوشته بود: «این قسم مواضع از سویی تهدید حاکمیت و از دیگر سو، تحریک هسته سخت است.»
بیژن مقدم، فعال سیاسی اصول‌گرا درباره این رویکرد تندروها گفته است: «آن جریانی که همه را نفی می‌کند و خود را یگانه جریان موفق در کشور معرفی می‌کند، مسیری را طی می‌کند که هیچ‌کس باقی نماند. این جریان که علیه همه حمله می‌کند، گاهی نسبت به مواضع رهبر انقلاب هم بی‌اعتنایی می‌کند و بعضاً یا جلوتر یا عقب‌تر از ایشان حرکت می‌کند که چنین رویکردی به‌هیچ‌وجه درست نیست.»
اگر سکوت پیش‌ازاین به معنای همراهی با این تندروها بود، این بار اما این‌گونه به نظر نمی‌رسد؛ تندروها صدای خود را بلندتر می‌کنند، اما پاسخی حتی از سوی طرف‌داران سنتی حاکمیت هم نمی‌شنوند. اخیراً علی شکوری‌راد، فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز در این زمینه گفته است: «اولاً تندروها خیلی تقلیل و تخفیف پیدا کرده‌اند. حتی جبهه پایداری و دیگر تندروها – که تفکرات آخرالزمانی دارند و دنبال پیروزی موهوم هستند و در نتیجه مسیر مذاکره را نمی‌پسندند – اعتبارشان را ازدست‌داده‌اند. ثانیاً اگر ما امروز در جایی هستیم که پزشکیان رئیس دولت شده دقیقاً به‌خاطر عملکرد تندروها و روی‌گردانی نظام از آنها بوده است.
این‌طور نبود که مثلاً در انتخابات ریاست‌جمهوری پزشکیان خیلی راحت تأیید و برنده شده باشد. بی‌اعتمادی‌ای نسبت به «هسته سخت» ادعایی تندروها به وجود آمده و رهبری نسبت به آنها بی‌اعتماد شده‌اند و به نظر من این فرایند بی‌اعتمادی همچنان در حال تشدید است. دور نخواهد بود که آنها از صحنه سیاسی کشور توسط حاکمیت طرد و رانده شوند.
به نظر من اگرچه آنها خیلی حرف می‌زنند و سروصدا می‌کنند؛ اما این حرف‌ها و سروصداها نتیجه‌ای ندارد و نخواهد داشت.» باوجود چنین شرایطی به نظر می‌رسد که در ادامه شاهد بازتعریف رابطه این تندروها با حاکمیت خواهیم بود که در آن تندروها در فضای سیاسی به شکل‌وشمایل امروزی‌شان یا حذف خواهند شد، یا آرام‌آرام کُند و با نادیده‌گرفتن اعتراضاتشان، از رسمیت و نقش‌آفرینی در مجامع سیاسی بازمی‌مانند.
