به گزارش وفاق ملی، دادستانی تهران با صدور دستوری رسمی، خواستار تعقیب و بازداشت عوامل تولید، توزیع و تبلیغ عروسکهایی شد که به شکل خوک صورتی و گوریل قهوهای طراحی شدهاند. این تصمیم ساعاتی پس از انتشار گسترده اعتراضات در فضای مجازی و شکلگیری کارزاری تحت عنوان «حمایت از مقدسات» اتخاذ شد.
منشاء اعتراضات و جزئیات کارزار مجازی
کارزاری با عنوان «حمایت از مقدسات» در سایت کارزار راه افتاد که بنا بر گزارش خبرگزاری فارس، بیش از ۸ هزار امضا جمعآوری کرده است.
در این کارزار، کاربران نسبت به نامگذاری این عروسکها با اسامی «مرتضی» و «مرضیه» اعتراض کردند. به گفته برگزارکنندگان، این نامها با توجه به جایگاه مذهبی این اسامی، انتخابی عامدانه و توهینآمیز تلقی شده است.
واکنش قوه قضاییه و استناد به مفاد قانونی
مرکز رسانه قوه قضاییه بدون اشاره مستقیم به نام این دو عروسک اعلام کرد: «چندی است فروش عروسکهای موهن در برخی سکوهای فضای مجازی و بعضی مغازهها باب شده و اغلب فروشندگان به ماهیت ضد مقدسات این محصولات آگاه نیستند.» دادستانی تأکید کرده است که با هرگونه توهین به مقدسات برخورد قضایی صورت خواهد گرفت.
پیشینه عروسکهای ضد استرس در بازار ایران
گزارشها حاکی از آن است که این نوع عروسکها از چند ماه پیش در بازار ایران عرضه شدهاند. این محصولات از نوع «فیجت» یا ضد استرس بوده و با هدف کاهش اضطراب و افزایش تمرکز طراحی میشوند. با این حال، در مورد نقش تولیدکنندگان ایرانی در نامگذاری این عروسکها هنوز جزئیات مشخصی منتشر نشده است.
خیرخواهی با شیوه نادرست؛ وقتی اعتراض، نتیجه معکوس میدهد
با تمام این حرفها، مخالفتهایی که با نیت خیر، اما بدون پشتوانهای علمی ابراز شدهاند، همراه موجسازیهای رسانهای، راهاندازی مطالبهگری در سایت کارزار و انتشار گسترده محتوا در فضای مجازی، نهتنها مرهمی بر این زخم نبوده، بلکه بهسان بادی شدهاند که آتش این جنجال را شعلهورتر ساخته است.
این شیوه اعتراض، نام «مرتضی» و «مرضیه» را – که باید در هالهای از احترام و معنویت پاس داشته شوند – بهعنوان برندهایی تجاری در اذهان و فضای مجازی حک و تثبیت میکند.
حتی اگر این عروسکها روزی تغییر نام یافته و با عنوانهایی دیگر به بازار آیند، باز هم این دو نام، بهواسطه این فراگیر شدن، چون سایهای ماندگار بر آنها باقی خواهند ماند.
اینجاست که فقدان شناخت عمیق از محتوا، مخاطب و پیامدهای پنهان و آشکار یک پیام، در سپهر ارتباطات کشورمان خود را عیان میسازد.
در سرزمینی که دانش ارتباطات و تبلیغات هنوز در ابتدای راه است، واکنشهای احساسی و غیرحرفهای میتوانند بهجای حفاظت از ارزشهای والا، ناخواسته به تخریب آنها دامن زنند.
معترضان، با دلی سرشار از دغدغه و ایمان، گمان میکردند که با فریادشان از حرمت این اسامی دفاع میکنند، اما بیخبر از آنکه همین فریادها ممکن است به تیغی بدل شود که زخمی عمیقتر بر پیکر این نامهای مقدس بنشاند؛ یعنی ماجرا را هرچه بیشتر کش میدهد و به مسئلهای اجتماعی و رسانهای تبدیل میکند.
چرا چنین نامگذاریای مجوز گرفته است؟
بسیاری از کارشناسان فرهنگی اکنون این سؤال را مطرح میکنند که چگونه چنین نامهایی برای یک محصول تجاری ثبت شده و مجوز دریافت کردهاند؟
نهادهایی مانند اداره مالکیت معنوی و وزارت ارشاد موظفاند پیش از صدور مجوز، از تطابق برندها با اصول فرهنگی و دینی اطمینان حاصل کنند. غفلت در این مرحله، موجب بروز بحرانهایی میشود که در نهایت با هزینه اجتماعی و تبلیغاتی جبران خواهد شد.