به گزارش وفاق ملی، پس از حدود چهار ماه توقف، بازار خودروهای وارداتی ایران بار دیگر در مردادماه ۱۴۰۳ میزبان محصولات جدید شد. نخستین دور از عرضه خودروهای خارجی سال جاری از روز شنبه ۱۱ مرداد آغاز شده و تا پایان روز چهارشنبه ۱۵ مرداد ادامه خواهد داشت. این فرآیند، از طریق سامانه رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت به نشانی salecars.ir انجام می‌شود.
شرایط ثبت‌نام و پیش‌پرداخت سنگین
متقاضیان برای ورود به این قرعه‌کشی لازم است مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان را در یکی از حساب‌های بانکی خود مسدود کنند. هر فرد مجاز به انتخاب سه اولویت از میان سبد عرضه‌شده است. این شرایط اگرچه امکان ورود به قرعه‌کشی را برای بسیاری از اقشار محدود می‌کند، اما در عین حال نوعی فیلتر برای تفکیک متقاضیان واقعی از ثبت‌نام‌کنندگان غیرواقعی محسوب می‌شود.
ترکیب خودروها؛ تنوع بالا اما قیمت‌های میلیاری
در این دوره، ۱۷ شرکت خودرویی اقدام به واردات ۲۸ مدل خودرو از برندهای مختلف کرده‌اند که از کشورهای آلمان، ژاپن، چین، جمهوری چک و کره جنوبی تأمین شده‌اند. سبد عرضه شامل خودروهای بنزینی و هیبریدی است، هرچند سهم خودروهای برقی به دلیل عدم زیرساخت کافی هنوز محدود است.
قیمت خودروهای بنزینی در بازه‌ای بین یک میلیارد تا سه میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان قرار دارد. گران‌ترین گزینه‌ها شامل:
- فولکس واگن تی-راک (T-Roc) ساخت آلمان: ۳.۱ میلیارد تومان
- نیسان آلتیما (Altima) ساخت ژاپن: ۲.۸۹ میلیارد تومان
- میتسوبیشی اکلیپس (Eclipse): حدود ۲.۶ میلیارد تومان
در سمت خودروهای ارزان‌تر بنزینی، برندهای چینی و اروپای شرقی نمایان هستند؛ از جمله:
- میتسوبیشی اکلیپس CS۳۵ و CS۵۵
- اشکودا اکتاویا (Octavia) ساخت جمهوری چک
که قیمت آن‌ها از یک میلیارد تا حدود یک میلیارد و ۸۴۰ میلیون تومان متغیر است.
خودروهای هیبریدی؛ ورود خودروهای پاک با تعرفه کمتر
در بخش خودروهای هیبریدی، شاهد حضور مدل‌هایی همچون:
- بی‌وای‌دی سانگ پلاس (Song Plus): ۲.۹۵ میلیارد تومان
- Qin L: حدود ۲.۸ میلیارد تومان
- EZ-6: ۲.۵ میلیارد تومان
همچنین در رده قیمتی پایین‌تر، خودروهایی چون:
- erx۵ با قیمت ۱.۴۵ میلیارد تومان
- EMPOW با قیمت ۱.۶۳ میلیارد تومان
- تویوتا کرولا هیبریدی (Corolla) با قیمت حدود ۱.۶۸ میلیارد تومان عرضه شده‌اند.
این تنوع در عرضه می‌تواند پاسخگوی سلیقه‌ها و بودجه‌های متفاوت باشد، هرچند هنوز قیمت نهایی با در نظر گرفتن هزینه‌های جانبی مانند بیمه و شماره‌گذاری ممکن است افزایش یابد.
تحلیل بازار و سیاست‌گذاری دولت
آمار گمرک ایران نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۳ حدود ۶۰ هزار دستگاه خودرو خارجی شامل مدل‌های سواری، سنگین، آمبولانس و… وارد کشور شده که مجموع ارزش آن‌ها ۱.۳ میلیارد دلار بوده است. این آمار نشان از تقاضای همچنان بالای بازار برای برندهای خارجی دارد؛ تقاضایی که در نبود تولید داخلی رقابتی، خود را در قالب صف‌های طولانی و بازار سیاه نشان می‌دهد.
بر اساس قانون بودجه امسال، بانک مرکزی موظف شده ۲ میلیارد یورو برای واردات خودروهای نو و کارکرده (تا سقف پنج سال ساخت) تخصیص دهد. همچنین در آیین‌نامه واردات خودرو، ورود ۹۰ هزار دستگاه خودرو تا پایان سال پیش‌بینی شده که ۵۰ درصد آن‌ها به خودروهای اقتصادی (زیر دو میلیارد تومان) اختصاص می‌یابد.
کاهش تعرفه‌ها؛ گام مهم در کاهش قیمت نهایی؟
یکی از اقدامات کلیدی دولت در راستای تسهیل واردات، کاهش قابل‌توجه تعرفه‌ها بوده است. نرخ تعرفه‌ها به شرح زیر کاهش یافته:
- خودروهای برقی: صفر درصد
- هیبریدی: ۱۱ درصد
- بنزینی با موتور تا ۱۵۰۰ سی‌سی: ۱۶ درصد
- بنزینی با موتور ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی‌سی: ۳۶ درصد
پیش از این، تعرفه واردات خودرو تا ۱۰۰ درصد نیز می‌رسید که به رشد غیرمنطقی قیمت‌ها در بازار دامن می‌زد. کاهش تعرفه‌ها، اگرچه گامی رو به جلو است، اما همچنان برای ایجاد تعادل واقعی میان عرضه و تقاضا کافی نیست؛ مگر آن‌که با افزایش تعداد عرضه و تسهیل ورود خودروهای اقتصادی همراه شود.
چشم‌انداز بازار خودرو خارجی؛ آیا تعادل در راه است؟
به نظر می‌رسد دولت در مسیر درستی برای بازگشت تعادل به بازار خودرو حرکت کرده است، اما موانعی چون ظرفیت پایین سامانه ثبت‌نام، سهمیه‌بندی، اولویت‌بندی ناکارآمد، و البته ضعف در زیرساخت خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی، همچنان پابرجاست.
در عین حال، با واردات خودروهای اقتصادی، افزایش تنوع برند و کاهش تعرفه‌ها، می‌توان امیدوار بود که در نیمه دوم سال ۱۴۰۳، فضای رقابتی در بازار خودرو جدی‌تر شود و شاهد تعدیل قیمت‌ها، کاهش رانت و دسترسی بیشتر طبقه متوسط به گزینه‌های مناسب باشیم.
