به گزارش وفاق ملی، زاگرس نقشی کلیدی در تأمین آب، انرژی و حتی امنیت غذایی کشور دارد. اگر امروز اقدامی نکنیم، در چند دهه آینده نه‌تنها زاگرسی نخواهیم داشت، بلکه فلات مرکزی هم دچار فروپاشی زیست‌محیطی خواهد شد.
«مجتبی آهور»، معاون محیط زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان لرستان، در گفت‌وگویی با خبرنگار ایلنا درمورد وضعیت نگران‌کننده جنگل‌های زاگرس هشدار داد و تأکید کرد بحران‌های اقلیمی، ناکارآمدی مدیریتی و نبود سیاست‌های هماهنگ، دست در دست هم داده‌اند تا یکی از ارزشمندترین منابع طبیعی کشور در معرض فروپاشی کامل قرار گیرد.
او در پاسخ به پرسشی درباره برآورد خسارت‌های اقتصادی ناشی از زوال جنگل‌های زاگرس گفت: «برخی تلاش‌ها برای تخمین این آسیب‌ها در مناطق زاگرس‌نشین انجام شده، اما متأسفانه ما همچنان فاقد یک نظام ارزیابی منسجم و ساختاریافته هستیم که بتواند پیامدهای اقتصادی این بحران را با دقت نشان دهد.»
زاگرس، بحران در سایه سیاست‌های غیرفراگیر
به گفته آهور، ترکیب افزایش دمای کره زمین، بحران تغییرات اقلیمی و سیاست‌های مدیریتی ناکارآمد در قبال منابع جنگلی، وضعیت زاگرس را بیش از پیش وخیم کرده است. او هشدار داد: «اگر روند فعلی ادامه پیدا کند، باید منتظر بحرانی باشیم که فقط به طبیعت محدود نخواهد ماند.»
معاون محیط زیست انسانی لرستان معتقد است حفاظت از زاگرس صرفاً به عهده یک یا دو نهاد نیست و راه نجات این زیست‌بوم نیازمند همکاری گسترده میان نهادهای مختلف حاکمیتی، تدوین برنامه‌های فرابخشی و بازنگری در سیاست‌های پیشین است.
زاگرس، قلبی که فلات مرکزی را زنده نگه می‌دارد
آهور با انتقاد از بی‌توجهی ساختاری به زاگرس در مقایسه با جنگل‌های شمال کشور تصریح کرد: «در ساختار منابع طبیعی کشور، برای جنگل‌های شمال یک معاونت تخصصی پیش‌بینی شده اما سایر جنگل‌ها از جمله زاگرس در حاشیه قرار گرفته‌اند. این در حالی است که حیات فلات مرکزی ایران وابسته به زاگرس است.»
او یکی از راه‌حل‌های اساسی را تدوین سند راهبردی با رویکرد مشارکت جمعی دانست و افزود: «باید در همه ابعاد، از قوانین گرفته تا بودجه و برنامه‌ریزی، بازنگری جدی انجام شود. ما وقت چندانی برای تأخیر نداریم. زاگرس امروز دیگر آن جنگل جوان و سرزنده نیست. این منطقه پیر شده و در حال فرسایش است.»
فرسایش، آفت‌ها و گرما، مثلث هجوم به زاگرس
آهور با بیان اینکه جنگل‌های زاگرس با هجوم بی‌سابقه آفت‌ها، بهره‌برداری‌های بی‌رویه و دمای رو به افزایش در حال نابودی است، ادامه داد: «سیاست‌گذاری‌هایمان هیچ‌کدام به سوی مقابله با این شرایط پیش نمی‌رود. حتی اعتبارات اختصاص یافته برای حفاظت از زاگرس به‌قدری ناچیز است که اگر بین درختان تقسیم کنیم، شاید به رقم قابل‌ذکری نرسد.»
او اضافه کرد: «همه این‌ها در حالی است که زاگرس نقشی کلیدی در تأمین آب، انرژی و حتی امنیت غذایی کشور دارد. اگر امروز اقدامی نکنیم، در چند دهه آینده نه‌تنها زاگرسی نخواهیم داشت، بلکه فلات مرکزی هم دچار فروپاشی زیست‌محیطی خواهد شد.»
بحران فراگیر، راه‌حل فراگیر می‌طلبد
این مقام مسئول در ادامه به ضرورت همکاری نهادهای کلان حاکمیتی پرداخت و گفت: «سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری متولی مستقیم این حوزه است، اما سیاست‌گذاری جامع باید از سطح هیئت دولت آغاز شود. بدون دخالت قوه مجریه، قوه مقننه و نهادهای دانشگاهی و پژوهشی، این بحران قابل حل نخواهد بود.»
او خاطرنشان کرد: «کارشناسان از پایین‌ترین رده‌ها تا سطح کلان، بارها هشدار داده‌اند، اما صرف هشدار کفایت نمی‌کند. اکنون زمان اقدام جدی فرارسیده است.»
لزوم اقدام ملی برای نجات زاگرس
آهور در پایان تأکید کرد: «نهادهای قانون‌گذار باید در تدوین لوایح جدید برای احیای زاگرس پیش‌قدم شوند. حتی در برنامه‌های پنج‌ساله توسعه نیز هنوز آن‌گونه که باید به بحران زاگرس توجه نشده است. ما نیاز به تخصیص بودجه‌های واقعی و قابل اجرا داریم.»
او با دعوت از تمامی مسئولان بلندپایه کشور، از رئیس‌جمهور تا نمایندگان مجلس، گفت: «مسئله گردوغبار، مسئله آب، و حتی مسئله انرژی و امنیت غذایی، همگی با زاگرس در ارتباط‌اند. از دانشگاهیان و اندیشمندان هم می‌خواهم با آگاه‌سازی جامعه، دولتمردان را به تصمیم‌گیری جدی و فوری در این حوزه وادارند. زاگرس بیش از این تاب تحمل ندارد.»
