تالاب‌ها و سراب‌های استان کرمانشاه که روزگاری نماد زیبایی و تعادل زیست‌محیطی در غرب کشور بودند، این روزها یکی پس از دیگری به خشکی و نابودی نزدیک می‌شوند. کاهش چشمگیر بارندگی‌های اخیر، تغییرات اقلیمی جهانی و از همه مهم‌تر برداشت بی‌رویه و غیرکارشناسی از منابع آب زیرزمینی، موجب شده تا این اکوسیستم‌های حساس به مرز انقراض برسند. استان کرمانشاه که به واسطه تنوع توپوگرافی و منابع آبی غنی از نعمت تالاب‌ها بهره‌مند بود، حالا با بحرانی جدی مواجه است که پیامدهای آن فراتر از مرزهای استان است.
معاون محیط زیست طبیعی کرمانشاه، ثریا قربانی، ضمن اشاره به شرایط اقلیمی خشک ایران و تأثیرات مستقیم خشکسالی بر زیست‌بوم‌های آبی، برداشت بی‌رویه آب و کشاورزی پرمصرف را عوامل اصلی تشدید این بحران معرفی کرده است. وی تأکید می‌کند که نبود مدیریت پایدار و سیاست‌گذاری دقیق در بهره‌برداری از منابع آبی، روند تخریب تالاب‌ها را سرعت بخشیده و پیامدهای منفی گسترده‌ای بر زیست جانوری و گیاهی، کشاورزی و اقتصاد محلی به همراه داشته است.
از سوی دیگر، پروفسور هوشنگ قمرنیا، استاد دانشگاه رازی، تالاب‌ها را به‌عنوان «گهواره‌های تنوع زیستی» زمین توصیف کرده و نقش حیاتی آن‌ها را در حفظ تعادل هیدرولوژیکی، تغذیه سفره‌های زیرزمینی و کنترل تغییرات اقلیمی برجسته ساخته است. وی هشدار داده که نابودی تالاب‌ها نه تنها تنوع زیستی منطقه را تهدید می‌کند، بلکه به اختلال در چرخه‌های طبیعی اکوسیستم و در نهایت، کاهش کیفیت زندگی مردم منجر خواهد شد.
تالاب هشیلان، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تالاب‌های غرب کشور، نمونه‌ای بارز از این بحران است؛ جایی که تخریب تدریجی به دلیل حفر چاه‌های غیرمجاز، خشکسالی، تغییر کاربری اراضی و شکار بی‌رویه، حیات گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی را به خطر انداخته است. کارشناسان محیط زیست بر این باورند که بدون اجرای برنامه‌های جدی مانند پلمپ چاه‌های غیرمجاز، تأمین حق‌آبه زیست‌محیطی و بازنگری در الگوی کشت، آینده تالاب‌ها و به تبع آن، محیط زیست استان کرمانشاه در مخاطره خواهد بود.
این وضعیت نگران‌کننده، نیازمند توجه فوری و هم‌افزایی همه‌جانبه مردم، مسئولان و سازمان‌های دولتی است تا با حفاظت از منابع آبی و احیای تالاب‌ها، از خسارات جبران‌ناپذیر پیش‌رو جلوگیری شود. در غیر این صورت، نه تنها تالاب‌ها بلکه کل زیست‌بوم غرب کشور به تدریج از دست خواهد رفت و پیامدهای ناگواری بر معیشت و سلامت محیط زیست مردم برجای خواهد گذاشت.
