به گزارش وفاق ملی، وزیر امور خارجه ایران، سید عباس عراقچی، در واکنش به انتشار مطالعهای تازه در نشریه معتبر The Lancet Global Health، خواستار به رسمیت شناختن تحریمهای یکجانبه غربی بهعنوان جنایت علیه بشریت شد. وی تأکید کرد که برخلاف تبلیغات رایج در میان قدرتهای غربی که تحریم را «جایگزینی بیخونریزی برای جنگ» معرفی میکنند، واقعیتهای علمی و انسانی نشان میدهد که این ابزار فشار اقتصادی در عمل همانند یک جنگ تمامعیار، قربانیان بیشماری برجای میگذارد.
عراقچی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «زمان آن فرا رسیده است که تحریمهای غیرانسانی، که از سوی آمریکا و همپیمانانش بر ملتها تحمیل میشوند، بهعنوان جنایت علیه بشریت شناخته شوند.» او همچنین بر لزوم پاسخ هماهنگ و متحد کشورهای تحت تحریم به این سیاستهای مخرب تأکید کرد.
مطالعهای که در The Lancet Global Health منتشر شده، برآوردی تکاندهنده از پیامدهای انسانی تحریمهای اقتصادی ارائه میدهد. یافتهها نشان میدهد که از دهه ۱۹۷۰ تاکنون، تحریمهای یکجانبه موجب مرگ سالانه بیش از ۵۶۴ هزار نفر شده است؛ قربانیانی که بخش عمده آنها را کودکان زیر پنج سال و سالمندان تشکیل میدهند. این آمار بهخوبی روشن میسازد که تحریمها نه یک اقدام سیاسی صرف، بلکه ماشین خاموش مرگ هستند که بیرحمانه جان گروههای آسیبپذیر را هدف میگیرند.
از منظر حقوق بینالملل، چنین ابعادی از مرگومیر ناشی از یک سیاست خارجی، مصداق بارز «نقض فاحش حقوق بشر» و حتی «جنایت علیه بشریت» است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که تحریمها برخلاف اهداف ادعایی غربیها ــ یعنی فشار بر حکومتها ــ بیشترین صدمات را متوجه مردم عادی میکنند: دسترسی به دارو و تجهیزات پزشکی کاهش مییابد، اقتصاد خانوارها فرو میپاشد و شرایطی مشابه یک بحران انسانی دائمی بر جوامع تحمیل میشود.
اظهارات عراقچی از این منظر اهمیت دارد که ایران خود سالهاست تحت شدیدترین تحریمهای یکجانبه قرار دارد. اما نکته کلیدی، فراگیری این بحران است: ونزوئلا، کوبا، سوریه، کره شمالی و بسیاری دیگر از کشورها نیز تجربه مشابهی را پشت سر گذاشتهاند. به همین دلیل، وزیر خارجه ایران تأکید میکند که کشورهای تحریمشده باید با ایجاد جبههای مشترک و همافزایی بینالمللی، در برابر این سیاست ظالمانه ایستادگی کنند.
به نظر میرسد انتشار این مطالعه معتبر پزشکی و تکیه عراقچی بر آن، تلاشی است برای جهانیسازی روایت قربانیان تحریمها و انتقال بحث از عرصه صرفاً سیاسی به حوزه حقوق بشری و اخلاقی. اگر این مطالبه در نهادهای بینالمللی پیگیری شود، میتواند مبنایی تازه برای محدودسازی مشروعیت تحریمهای یکجانبه در سطح جهانی فراهم کند.