وحید شقاقی تحلیلگر اقتصادی در گفتوگو با وفاق ملی، درباره وضعیت بازار ارز گفت: قبل از سال پیامهایی که بین ایران و آمریکا ردوبدل شد بسیار منفی بود و رهبری عملاً باب گفتگو را بستند. حتی رئیسجمهور هم در اسفندماه اشاره کردند، مذاکرهای بین ایران و آمریکا صورت نخواهد گرفت. در بهمن سال گذشته ترامپ یادداشت اجرایی برای فشار حداکثری امضا کرد. حتی به میزانی تنشها بالا گرفت که برخی مدعی بودند احتمال تنش نظامی وجود دارد. بهقدری تنشها زیاد بود که قیمت دلار شتابی به سمت بالا شروع کرد.
او ادامه داد: در همان زمان، وزیر اقتصاد هم در ۱۲ اسفند سال گذشته استیضاح شد. عملا دولت بدون وزیر اقتصاد بود و شدت تنشها بسیار بالا بود. از طرف دولت هم ایده یا طرحی برای کاهش شدت تنشها یا مدیریت اقتصادی اعلام نمیشد. این مسائل دست به دست هم داد تا اواسط فروردین امسال قیمت دلار به ۱۰۶ هزار تومان رسید و به همین ترتیب روند صعودی ادامه پیدا کرد که به یک باره ورق برگشت و اخبار مذاکرات درج شد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: قیمت دلار با آغاز مذاکرات و اخبار مثبت و امیدوارکنندهای که منتشر شد بهسرعت کاهش یافت. حتی به ۷۸ هزار تومان هم رسید و حدود ۳۰ هزار تومان در هفتههای اخیر کاهش یافت. در روزهای اخیر دوباره اخبار متناقض منتشر میشود. آقای روبیو وزیر امور خارجه مصاحبه ای کرد، وزیر دفاع آمریکا توئیت زد، همچنین وزیر خزانه داری آمریکا اعلام کرد حاضر نیستند به عراق مجوز واردات گاز ایران را بدهند. ترامپ هم چند روز پیش اعلام کرد در خصوص نفت و پتروشیمی ایران را تهدید کرد که با شرکای نفتی و واردکنندگان پتروشیمی ایران مقابله خواهد کرد و قیمت دلار دو روز پیش شروع به افزایش کرد و تا ۸۶ هزار تومان هم بالا رفت. اما با مصاحبه ترامپ با شبکهNBC گفت تمایل دارد ایرانیها پای میز مذاکره بیایند که همین موضوع دوباره منجر به کاهش قیمت دلار شد. بین دو طرف اخبار مثبت و منفی منتشر میشود و بازار دلار به این اخبارها واکنش نشان میدهد.
شقاقی با اشاره به اینکه اگر توافق صورت نگیرد واکنش بازار ارز چگونه خواهد بود پاسخ داد: اگر مذاکرات به نتیجه برسد و بخشی از تحریمها مرتفع شود با توجه به اینکه قیمت دلار توافقی حدود ۷۰ هزار تومان است و قیمت بازار آزاد بین ۷۲ تا ۷۵ هزار تومان به تعادل اولیه میرسد. تداوم این روند به اقدامات دولت در مهار ناترازیهای اقتصاد کلان و دیگر متغیرهای اقتصادی دارد. مرحله اول بهشرط حل مسئله برجام و مذاکرات است. سناریو بدبینانه این است که مذاکرات به نتیجه نرسد یا یکی از طرفین یا هر دو طرف بازی را بر هم بزنند. در آن زمان شرایط برعکس میشود و شوک منفی شدیدی به بازار وارد میشود و حتی ممکن است ترمز بریده شود و از ۱۲۰ هزار تومان هم بگذرد.
او با اشاره به اقدام دولت در بازار ارز و اقتصاد گفت: برای هر دو باید پلن آماده شود. در فاصله اخیر دولت باید تلاش کند اقتصاد را به مذاکرات گره نزند، نه اخبار بسیار مثبت نه بسیار منفی پمپاژ نکند در این حالت اقتصاد را شرطی میکند. مصاحبهای که آقای لاریجانی چند روز پیش داشتند بسیار خوب بود که اشاره کردند هیچچیز مشخص نیست و احتمال اینکه مذاکرات به نتیجه برسد یا بر هم بخورد وجود دارد. اگر دولتمردان چنین مصاحبهای انجام دهند خوشبینی یا بدبینی افراطی برداشته میشود و همه منتظر نتیجه خواهند بود و با یک خبر مثبت و منفی بازار بر هم نمیخورد. دولت باید برای مهار ناترازیهای اقتصاد کلان برنامه داشته باشد. معتقدم مذاکرات مهم است؛ اما مهمتر از آن اگر ناترازیهای اقتصاد کلان مهار نشود یا اصلاحات شروع نشود ناترازیهای اقتصاد کلان شوکهای تورمی و ارزی شدیدی را به اقتصاد کشور وارد میکند.