به گزارش وفاق ملی، پرونده ناپدید شدن امام موسی صدر، رهبر برجسته شیعیان لبنان، همچنان یکی از پرابهامترین معماهای سیاسی و تاریخی خاورمیانه است. پس از گذشت بیش از ۴۷ سال از غیبت او و دو همراهش در لیبی (۱۹۷۸)، هنوز سرنوشت دقیق این روحانی کاریزماتیک مشخص نشده و روایتهای متناقض، حقیقت را در هالهای از ابهام فرو برده است. تازهترین تلاش رسانهای در این زمینه، مستند جدید شبکه بیبیسی است که با استفاده از فناوری هوش مصنوعی و تکنیکهای تشخیص چهره، فرضیه کشته شدن صدر را مورد بررسی قرار داده است.
این مستند، با تمرکز بر عکسی مبهم از یک جسد در سردخانهای در طرابلس لیبی، تلاش کرده نشان دهد شباهتهایی میان این جسد و امام موسی صدر وجود دارد. بر اساس روایت بیبیسی، این عکس سال ۲۰۱۱ و پس از سقوط حکومت قذافی گرفته شده و بعدها توسط کارشناسان دانشگاه بردفورد انگلستان، با تصاویر امام صدر مقایسه شده است. نرمافزارهای تشخیص چهره به احتمال بالایی از تطابق اشاره کردهاند؛ موضوعی که در نگاه نخست میتواند فرضیه کشته شدن صدر را تقویت کند.
اما خانواده امام موسی صدر و کمیته رسمی پیگیری پرونده، در واکنش به این مستند، به شدت اعتبار این یافته را زیر سؤال بردهاند. آنها تأکید کردهاند که تفاوتهای آشکار در ویژگیهای ظاهری جسد با امام، از جمله رنگ مو و شکل چهره، نشان میدهد تصویر ارائه شده فاقد ارزش مستند است. همچنین اعلام کردهاند که استفاده بیاجازه از تصاویر و دادههای شخصی امام، از نظر اخلاقی و حقوقی نیز قابل نقد است.
مستند بیبیسی به جنبههای سیاسی ماجرا نیز میپردازد؛ از جمله احتمال نقش معمر قذافی، نگرانیهای برخی جریانهای منطقهای از نفوذ فزاینده امام موسی صدر، و حتی انگیزههای مرتبط با انقلاب اسلامی ایران و سازمان آزادیبخش فلسطین. با این حال، بسیاری از این فرضیات همچنان در سطح تحلیل باقی مانده و مدرک قطعی برای تأیید آنها ارائه نشده است.
در سوی دیگر، جنبش امل و هواداران امام موسی صدر، زنده بودن او را باور دارند و همین امید، در طول دههها نقشی مهم در انسجام سیاسی و اجتماعی شیعیان لبنان ایفا کرده است. از نگاه آنان، هر روایتی که به پایان ماجرا با فرضیه قتل صدر منجر شود، بیش از آنکه حقیقت را روشن کند، میتواند به تضعیف روحیه و همبستگی پیروانش بینجامد.
از منظر رسانهای، گزارش بیبیسی گرچه توجه جهانی را بار دیگر به پرونده امام موسی صدر جلب کرده، اما به دلیل ابهام در دادههای ورودی (عکس جسد) و عدم دسترسی به مدارک اصلی، نتوانسته قاطعانه پاسخی برای معمای نیمقرنی ارائه کند. واکنش قوی خانواده و کمیته پیگیری نیز نشان میدهد که مسیر کشف حقیقت، همچنان نیازمند تحقیقات مستقل، مستند و شفاف است.
در نهایت، آنچه مسلم است، این است که سرنوشت امام موسی صدر همچنان یکی از گرههای تاریخی و سیاسی منطقه به شمار میرود؛ گرهی که هر بار با انتشار اسناد و روایتهای تازه، حساسیت و پیچیدگی بیشتری پیدا میکند.