حسن بهشتی‌پور تحلیلگر بین‌المللی در گفتگو با وفاق ملی، درباره دور سوم مذاکرات ایران و امریکا در عمان گفت: نتیجه‌ای که از این گفتگوها می‌توان انتظار داشت رسیدن به یک دستور کار مشخص برای مذاکرات است. به دلیل اینکه هنوز دو طرف به یک دستور کار توافق شده برای انجام مذاکرات نرسیده‌اند و هنوز کار دارد و قرار است هفته آینده مجدداً موضوع را بررسی کنند.
او ادامه داد: وقتی موضوع وارد مسائل فنی می‌شود پیچیده‌تر و تصمیم‌گیری درباره آن خیلی سخت‌تر است. منظور از مسائل فنی؛ اورانیوم ۶۰ درصد یا ۲۰ درصدی که غنی شده را چه‌کار باید کرد؟ آیا باید رقیق‌سازی کرد؟ در یک بانک غنی‌سازی اورانیوم تحت‌نظر آژانس نگهداری کرد؟ باید به خارج از ایران منتقل کرد؟ راهکارهای مختلفی است که در موردش بحث است. آینده سانتریفیوژهای ایران چه خواهد شد؟ آیا در تحقیق‌وتوسعه سانتریفیوژهای پیشرفته استفاده خواهد شد یا غنی‌سازی ادامه کار خواهد داد؟ همچنین بحث مربوط به اینکه تحریم‌ها به چه شکل لغو می‌شوند و اگر طرفی به هر دلیلی تعهداتش را انجام نداد چه‌کار باید کرد.
بهشتی‌پور در ادامه اضافه کرد: اینها موضوعات پیچیده و زمان‌بر است و باید دید پیشنهاد ایران که ظاهراً دنبال یک توافق موقت است و چند موضوع اساسی را که می‌شود زودتر راجع به آن به توافق برسند انتخاب کنند و توافق موقت انجام بدهند. بعد وارد جزئیات برای مراحل بعدی شوند که آن هم زمان‌بر است. وزیر خارجه عمان در توییتی اظهار امیدواری کرده که این مذاکرات روبه‌جلو پیش می‌رود و هفته آینده باز هم مذاکرات با جزئیات بیشتر ادامه پیدا خواهد کرد.
این کارشناس درباره نقش کشور روسیه در این دور از مذاکرات گفت: ما اسیر بازی‌های رسانه‌ای و ذهنیت‌های خودمان هستیم. روسیه در این مذاکرات نقش میانجی ندارد. به دلیل اینکه میانجی طرف عمانی است. اما نقشی که روسیه دارد نقش کمک به اجرای توافقات مثل نقش آژانس بین‌المللی انرژی دارد. آژانس نقشی در مذاکرات ندارد؛ ولی به دلیل اینکه تنها نهاد قانونی است که می‌تواند بر انجام فعالیت‌های هسته‌ای کشورها از جمله ایران نظارت کند نقش این سازمان در این بخش پررنگ می‌شود که می‌خواهد بر چگونگی اجرای آن تعهداتی که اگر توافق شود و ایران باید انجام بدهد نظارت کند. روسیه مورد وثوق طرف ایرانی است که اگر توافق نشود اورانیوم غنی شده که در داخل ایران است به‌صورت امانی در روسیه نگهداری شود که اگر آمریکا تعهداتش را انجام نداد بلافاصله در کمترین زمان ممکن آن اورانیوم به ایران برگردد.
او در ادامه اضافه کرد: در زمان برجام کاری که از روسیه خواسته شد انجام دادند. ایران مجموعه اورانیوم غنی شده را منهای ۳۰۰ کیلو به روسیه منتقل کرد و روسیه هم مابازای اورانیوم طبیعی به ایران صادر کرد. حدود ۱۱ هزار کیلو (۱۱ تن) اورانیوم غنی شده در درصدهای مختلف داشتیم که برای روسیه فرستادیم که معادل ۱۱۰ تن، ده برابر اورانیوم طبیعی دریافت کردیم. اورانیوم طبیعی وقتی به اورانیوم غنی شده تبدیل می‌شود از حجم آن کاسته می‌شوند. به همین دلیل ده برابر اورانیوم طبیعی به ایران صادر کردند.
بهشتی‌پور در پایان خاطرنشان کرد: در ابتدا روسیه اورانیوم طبیعی را تحویل داد و سپس ایران آن اورانیوم را به روسیه داد. در این مورد ممکن است تبادل به این شکل صورت نگیرد؛ بلکه به‌عنوان امین طرف ایرانی آن را امانت بگذارند و اگر آمریکا تخلف کرد و تعهداتش را اجرا نکرد، به ایران برگردانند. اینکه روسیه این کار را انجام می‌دهد اصل بر این می‌گذاریم که انجام می‌دهد. اگر بپذیرد و توافق علنی انجام بدهد. نقش روسیه را باید در این موارد دید نه اینکه در روند گفتگوها و مذاکرات تأثیرگذار باشد. سفر آقای ویتکاف هم به روسیه به این خاطر است که به موضوع اوکراین رسیدگی کند.
