به گزارش وفاق ملی، پروژه کریدور زنگزور که قرار است آذربایجان را به نخجوان متصل کند، فراتر از یک اتصال جاده‌ای، بخشی از راهبرد کلان آمریکا برای مهار نقش ایران و روسیه در منطقه قفقاز است.
این مسیر با هدف تسلط غرب بر ترانزیت انرژی آسیای میانه به اروپا، بدون عبور از خاک ایران یا روسیه طراحی شده است و تهدیدی مستقیم علیه موقعیت ژئوپلیتیکی تهران است.
در حالی که محور غربی متشکل از واشنگتن، آنکارا و باکو به‌دنبال تغییر موازنه قدرت در منطقه‌اند، ایران در کنار روسیه و چین باید با اقداماتی فراتر از موضع‌گیری‌های دیپلماتیک، از جمله تقویت پیوندهای منطقه‌ای و توسعه زیرساخت‌های جایگزین، مانع از تغییر ژئوپلیتیک قفقاز به ضرر منافع خود شود.
کریدور زنگزور:
مسیر ترانزیتی پیشنهادی از آذربایجان (از طریق منطقه زنگزور در جنوب ارمنستان) به نخجوان و ترکیه. این مسیر پس از جنگ دوم قره‌باغ (۲۰۲۰) با حمایت ترکیه و اسرائیل مطرح شد.
ابعاد استراتژیک:
۱. دورزنی ایران و روسیه: – هدف اصلی جایگزینی مسیرهای موجود (ایران، روسیه) برای انتقال انرژی و کالا از آسیای مرکزی به اروپا. – ایجاد کریدور شمال-جنوب جایگزین تحت کنترل غرب (ناتو/آمریکا) و ترکیه.
۲. نقش ناتو و آمریکا: – تقویت حضور نظامی غرب: ایجاد دسترسی مستقیم به مرزهای ایران (از طریق نخجوان) و ارمنستان. – تحریک تنش‌های قومی: احتمال استفاده از اختلافات آذری-ارمنی برای توجیه حضور نظامی (مشابه کوزوو).
۳. ائتلاف منطقه‌ای ضدایران: – مثلث آمریکا-ترکیه-آذربایجان با حمایت اسرائیل و پاکستان. – اهداف مشترک: تضعیف نفوذ ایران، انزوای روسیه، مهار چین در اوراسیا.
تهدیدات مستقیم برای ایران:- امنیت مرزهای شمالغربی: تبدیل نخجوان به پایگاه عملیاتی غرب در ۲۰ کیلومتری مرز ایران.- تحریک جدایی‌طلبان: فعال‌سازی گروه‌های قومی در آذربایجان ایران (با حمایت ترکیه و اسرائیل).- تحریم کریدورهای ایران: دور زدن مسیرهای حیاتی ایران مانند راه‌آهن رشت-آستارا و بندر چابهار.
راهکارهای پیشنهادی برای ایران:۱. تقویت مثلث مقاومت شمالی: – اتحاد عملیاتی با روسیه (پایگاه ناتو در گرجستان) و ارمنستان (تهدید کریدور زنگزور). – مانورهای مشترک نظامی در مرزهای نخجوان.
۲. راه‌حل‌های اقتصادی: – توسعه کریدور شرق-غرب: احیای مسیر جلفا-نخجوان با لغو تحریم‌های ارمنستان. – اتصال راه‌آهن ایران به گرجستان از طریق ارمنستان (دور زدن آذربایجان).
۳. دیپلماسی تهاجمی: – حمایت از حقوق ارمنی‌های زنگزور در سازمان‌های بین‌المللی. – افشای اسناد حمایت ناتو از تروریسم در قفقاز (مثل داعش در قفقاز شمالی).
۴. بازدارندگی نظامی: – استقرار سامانه‌های پدافندی در مرزهای نخجوان. – تمرین نظامی مشترک با چین در دریای خزر به عنوان هشدار.
کریدور زنگزور تهاجم ژئوپلیتیکی غرب به حریم استراتژیک ایران است. موفقیت این پروژه برابر است با:
– محاصره ایران از شمال‌غرب توسط ناتو
– حذف ایران از معادلات ترانزیت اوراسیا
– افزایش خطر تجزیه‌طلبی در آذربایجان ایران
پاسخ ایران باید ترکیبی از دیپلماسی فعال با ارمنستان و روسیه، تحرکات نظامی بازدارنده و شتاب‌دهی به کریدورهای جایگزین (با هند و چین) باشد. غفلت از این تهدید، هزینه‌ای استراتژیک در پی خواهد داشت.
