پیشرفت در گفت‌وگوها پس از تنش‌های اخیر
به گزارش وفاق ملی، نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین در حالی آغاز شد که روابط ایران و آژانس طی ماه‌های اخیر تحت تأثیر حملات به تأسیسات هسته‌ای کشور و گزارش‌های جانبدارانه آژانس با چالش جدی روبه‌رو شده بود. تهران در واکنش، همکاری‌های خود را محدود کرد و با تصویب مصوبه‌ای در مجلس، چارچوب جدیدی برای روابط با آژانس تعریف نمود.
سفر بازرسان و بازنگری در سطح همکاری
بازرسان آژانس طی روزهای اخیر به ایران سفر کردند تا بر روند تعویض سوخت در نیروگاه بوشهر نظارت کنند. این اقدام اگرچه در چارچوب همکاری‌های فنی تعریف می‌شود، اما نشانه‌ای از استمرار حداقلی روابط است. تهران نیز اعلام کرده در حال بررسی شکل جدیدی از همکاری با آژانس پس از تحولات اخیر است.
پیام‌های گروسی در نشست وین
گروسی در سخنرانی خود تصریح کرد که بررسی برنامه هسته‌ای ایران یکی از اصلی‌ترین دستور کارهای آژانس در هفته‌های اخیر بوده است. او ضمن اشاره به حملات ماه ژوئن علیه تأسیسات هسته‌ای ایران، تأکید کرد که تماس‌های مستمری با مقامات تهران برای یافتن «روش‌های سریع و آسان همکاری» برقرار کرده است.
وی همچنین به مصوبه ۲۵ ژوئن پارلمان ایران درباره تعلیق همکاری با آژانس اشاره کرد و گفت: «اگرچه قوانین داخلی برای کشورها الزام‌آور است، اما تنها توافق پادمانی ان‌پی‌تی تعهد حقوقی الزام‌آور میان ایران و آژانس محسوب می‌شود.»
ابعاد سیاسی و دیپلماتیک
اظهارات گروسی در شرایطی مطرح می‌شود که فضای بین‌المللی پیرامون پرونده هسته‌ای ایران حساس‌تر از گذشته است. از یک سو، کشورهای غربی همچنان بر فشار سیاسی و اقتصادی تأکید دارند و از سوی دیگر، تهران معتقد است گزارش‌های آژانس بستر حملات رژیم صهیونیستی و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران را فراهم کرده است.
تحلیلگران معتقدند اگرچه گروسی در سخنان اخیر خود لحنی مثبت و امیدوارانه اتخاذ کرده، اما اختلافات بنیادین درباره استقلال آژانس و نحوه اجرای تعهدات پادمانی همچنان پابرجاست.
چشم‌انداز
به نظر می‌رسد نشست جاری شورای حکام و رایزنی‌های چند روز آینده می‌تواند مسیر آینده همکاری‌های ایران و آژانس را روشن‌تر کند. در صورت توافق، راه برای کاهش تنش‌ها و بازگشت به گفت‌وگوهای دیپلماتیک هموارتر خواهد شد؛ در غیر این صورت، احتمال تشدید فشارهای سیاسی و حقوقی علیه تهران دور از انتظار نیست.
