شارژ شبانه گوشی ممنوع؟ پاسخ به جنجالی‌ترین سوالات تکنولوژی

به گزارش وفاق ملی، از شارژ شبانه گوشی تا تاثیر برنج در نجات گوشی خیس؛ حقیقت ۲۲ باور جنجالی تکنولوژی را کشف و با افسانه‌های رایج خداحافظی کنید.

حالت ناشناس مرورگر، کاملاً امن است

❌ افسانه

باور به امن بودن جست‌وجو در حالت ناشناس، درست نیست. حالت ناشناس تنها با فراهم کردن حریم خصوصی پایه، مانع از ثبت تاریخچه‌ی جست‌وجو، کوکی‌ها و داده‌های موقت در هنگام جست‌وجو در اینترنت می‌شود، اما کاربر همچنان قابل ردیابی است.

وب‌سایت‌ها، ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت یا حتی شبکه‌های اجتماعی می‌توانند از طریق اثر انگشت مرورگر، شما را شناسایی کنند. این اثر انگشت، ترکیبی از تنظیمات سخت‌افزاری، نسخه‌ی مرورگر، سیستم‌عامل و فونت‌های نصب‌شده است. این اطلاعات مانند یک شناسه‌ی منحصربه‌فرد عمل می‌کنند. حتی استفاده از VPN نیز اثر انگشت را به‌طور کامل پنهان نمی‌کند.

برای افزایش امنیت، مرورگرهای ویژه‌ای مانند Tor وجود دارند که داده‌ها را از چند سرور عبور می‌دهند؛ اما این مسیریابی چندلایه، سرعت دسترسی به اینترنت را کاهش می‌دهد. برخی ابزارها نیز با تغییر خودکار اثر انگشت، ردیابی را سخت می‌کنند.

اطلاعات من ارزش هک شدن ندارد

❌ افسانه

تصور اینکه «اطلاعات من به درد هکرها نمی‌خورد» کاملاً نادرست است. هر کاربر، داده‌های حساسی مانند شماره‌ی ملی، اطلاعات بانکی یا تاریخ تولد دارد که برای سرقت هویت یا کلاهبرداری از خود یا دیگران، قابل استفاده هستند.

حملات امروزی اغلب غیرمتمرکز هستند، به این معنا که ابزارهای هک، هزاران دستگاه و حساب را به‌صورت تصادفی اسکن می‌کنند و کوچک‌ترین شکاف امنیتی را هدف می‌گیرند؛ مثل حملات فیشینگ که ایمیل‌های جعلی برای سرقت اطلاعات به هزاران نفر ارسال می‌کنند تا چند نفر به‌اشتباه، در تله‌ی پاسخ‌دهی بیفتند. حتی اگر مستقیماً مورد حمله قرار نگیرید، داده‌های شما ممکن است از طریق نشت اطلاعات از سرویس‌های ناامن به دست مجرمان برسد.

راهکار اصلی، ایجاد لایه‌های امنیتی، مانند استفاده از رمزهای عبور منحصربه‌فرد برای هر حساب است. همچنین، فعال کردن هشدارهای نشت داده (از طریق سرویس‌هایی مانند Have I Been Pwned) به شما امکان می‌دهد بلافاصله از افشای اطلاعات خود مطلع شوید و واکنش نشان دهید.

مک‌ها و آیفون‌های اپل هرگز ویروس نمی‌گیرند

❌ افسانه

این ادعا، افسانه‌ای بیش نیست. خرابکاران روی سیستم‌های ویندوز و اندروید بیشتر تمرکز می‌کنند، زیرا کاربران بسیار بیشتری دارد که شانس موفقیت حمله‌های خرابکارانه را افزایش می‌دهد. بااین‌حال، کمبود نسبی گزارش‌ها درباره‌ی بدافزارهای اپل، به معنای مصونیت کامل آن نیست. مثلاً بدافزار پگاسوس در سال ۲۰۲۱ توانست از طریق آیمسیج به آیفون‌ها نفوذ کند.

پگاسوس می‌توانست با یک تماس، تلفن هوشمند کاربر هدف را آلوده کند

معماری امنیتی محصولات اپل مانند محدود کردن دسترسی برنامه‌ها (Sandboxing) و بررسی کدهای برنامه در اپ‌استور، نفوذ را دشوارتر می‌کند، ولی حتی خود اپل گاهی اشتباهات امنیتی فاجعه‌باری مرتکب می‌شود. نمونه‌ی آن آسیب‌پذیری معروفی به‌نام IOMobileFrameBuffer در سال ۲۰۲۱ بود که به مهاجمان اجازه‌ی دسترسی به هسته‌ی سیستم‌عامل را داد و میلیون‌ها دستگاه دارای iOS، iPadOS و watchOS را تهدید کرد. اگر این حفره پیش از رفع، به دست هکرها می‌افتاد، پیامدهای گسترده‌ای داشت.

جیلبریک دستگاه‌های اپل، روش‌های حفاظتی پیش‌فرض را غیرفعال می‌کند و خطر نصب بدافزار را افزایش می‌دهد. برای اکثر افراد، به‌روزرسانی منظم سیستم‌عامل، کلیدی‌ترین راه جلوگیری از سوءاستفاده از چنین حفره‌هایی است.

هوش مصنوعی خودآگاه است

❌ افسانه

این ادعا درست نیست. هوش مصنوعی امروزی با وجود پیشرفت‌های شگفت‌انگیز، خودآگاهی یا احساسات انسانی ندارد. خودآگاهی یعنی توانایی درک خود و تصمیم‌گیری مستقل، که AI هنوز به آن دست نیافته است.

برخلاف تصور برخی، مدل‌هایی مانند چت‌جی‌پی‌تی تنها با تقلید الگوهای موجود در داده‌های آموزشی و نه با خلاقیت یا عاملیت واقعی، عمل می‌کنند. گوگل تأکید می‌کند که حتی اگر دستیار هوش مصنوعی جمنای، پاسخ‌هایی ظاهراً هوشمندانه ارائه دهد، محدود، شکننده و فاقد درک عمیق است.

پاسخ‌های به‌ظاهر جادویی، نتیجه‌ پردازش داده‌ها براساس دستورالعمل‌های کاربران است، نه خودآگاهی ماشین

یادگیری ماشین صرفاً روشی آماری برای شناسایی الگوها در حجم عظیم داده‌ها است. برای نمونه، GPT-4 با تحلیل یک تریلیون پارامتر، ترکیبات جدیدی خلق می‌کند، اما هیچ «فکری» پشت این فرایند وجود ندارد. اگرچه برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که روزی روش عملکرد هوش مصنوعی به نقطه‌ی درک انسان برسد، ولی چنین قابلیتی به سال‌ها زمان و معماری‌های کاملاً جدید نیاز دارد.

دوربین گوشی به‌خوبی دوربین‌های حرفه‌ای، عکس می‌گیرد

❌ افسانه

اگرچه دوربین گوشی‌های امروزی با فناوری‌هایی مانند حسگرهای پرپیکسل و عکاسی محاسباتی، قابلیت‌هایی مثل بوکه‌ی مصنوعی یا ترکیب چند فریم را شبیه‌سازی می‌کند، قرار دادن آن‌ در رده‌ی دوربین‌های حرفه‌ای ممکن نیست.

افسانه‌ی «مگاپیکسل بالاتر معادل کیفیت بهتر است» را بارها رد کرده‌ایم؛ چراکه اندازه‌ی حسگر و کیفیت لنز، نقش تعیین‌کننده‌تری دارند. دوربین‌های حرفه‌ای با قابلیت تعویض لنز و کنترل دقیق تنظیماتی مثل دیافراگم، سرعت شاتر و ISO، انعطاف بیشتری در شرایط پیچیده‌ی نوری ایجاد می‌کنند.

عکاسان حرفه‌ای در موقعیت‌هایی مانند مجالس یا تصویربرداری ورزشی، به‌ندرت از گوشی استفاده می‌کنند، زیرا محدودیت‌های فیزیکی لنزهای کوچک گوشی، مانع از ثبت جزئیات صحنه می‌شود. البته مهارت استفاده از دوربین حرفه‌ای نیز ضروری است؛ بدون دانش نوردهی یا ترکیب‌بندی، نتایج حتی می‌تواند از عکس گوشی ضعیف‌تر باشد!

باتری را قبل از شارژ‌ باید کامل خالی کرد

❌ افسانه

این باور ریشه در باتری‌های نیکل-کادمیوم قدیمی دارد که در اثر شارژ مکرر بدون تخلیه‌ی کامل، دچار «اثر حافظه» می‌شدند و ظرفیتشان کاهش می‌یافت. همین موضوع باعث شکل‌گیری توصیه‌ی خالی کردن کامل باتری قبل از شارژ شد.

اما باتری‌های لیتیوم-یون امروزی چنین محدودیتی ندارند. مشکل اصلی این باتری‌ها، در کاهش طبیعی ظرفیت بر اثر گذشت زمان و چرخه‌های شارژ خلاصه می‌شود. مثلاً یک گوشی نو پس از یک سال می‌تواند تنها تا ۸۰ درصد ظرفیت اولیه‌ی شارژ شود. اگرچه شارژ سریع می‌تواند تا حدی بر طول عمر باتری تأثیر بگذارد، فناوری‌های مدیریت هوشمند شارژ در دستگاه‌های مدرن این اثر را به حداقل رسانده‌اند. بهترین راهکار، استفاده از شارژ آهسته در طول شب و جلوگیری از گرم شدن باتری است.

باتری‌های دستگاه‌های مدرن، بعد از رسیدن به شارژ کامل، مدار شارژ را قطع می‌کنند

برخی کاربران تصور می‌کنند تخلیه‌ی کامل و گاه‌به‌گاه برای کالیبره کردن ضروری است، اما سیستم‌های مدیریت باتری در دستگاه‌های امروزی به‌طور خودکار قبل از رسیدن به نقطه‌ی بحرانی، شارژ را متوقف می‌کنند تا باتری آسیب نبیند.

بهترین راهکار، شارژ کردن باتری در بازه‌ی ۲۰ تا ۸۰ درصد است. حفظ سطح شارژ در این محدوده، استرس واردشده بر مواد فعال باتری را کاهش و طول عمر آن را افزایش می‌دهد. شارژ سریع نیز امکان پرکردن این بازه را در زمان کوتاه فراهم می‌کند.

شارژ شبانه گوشی به باتری آسیب نمی‌زند

✅ حقیقت

گوشی‌های هوشمند امروزی با قطع خودکار فرایند شارژ در هنگام رسیدن به ۱۰۰ درصد، از اضافه‌ی شارژ اضافی جلوگیری می‌کنند. نگرانی‌های مربوط به آتش‌سوزی، معمولاً ناشی از باتری‌های آسیب‌دیده یا غیراصل است.

هنگام شارژ گوشی، آن‌ را زیر پتو و بالش یا بدن خود قرار ندهید

بااین‌حال، قرار دادن گوشی زیر بالش یا پتو خطر اصلی محسوب می‌شود. این کار، مانع دفع گرمای باتری می‌شود و احتمال داغ شدن بیش‌ازحد، آسیب به مدارهای داخلی یا حتی سوختگی را افزایش می‌دهد. همان‌طور که لپ‌تاپ را در محیطی محدود شارژ نمی‌کنید، این قانون برای گوشی نیز صدق می‌کند.

در مدل‌های قدیمی‌تر، چرخه‌ی «شارژ قطره‌ای» پس از رسیدن به ۱۰۰ درصد و کاهش مختصر شارژ، مدام تکرار می‌شود. این چرخه برای باتری ایدئال نیست، اما تأثیر مخرب چشمگیری ندارد. در نهایت، بهتر است نیمه‌شب، گوشی را از شارژ جدا کنید، ولی باقی‌ماندن در شارژ تا صبح به‌شرط تهویه‌ی مناسب، معمولاً مشکل‌ساز نخواهد شد.

باتری خودروهای برقی قابل‌بازیافت هستند

✅ حقیقت

این باور که باتری‌های خودروهای برقی قابل بازیافت هستند، کاملاً درست است. خودروهای برقی سهم کوچکی از بازار را دارند، اما با سیاست‌هایی مانند ممنوعیت فروش خودروهای بنزینی تا ۲۰۳۵ و مشوق‌های مالیاتی، روند روبه‌رشدی را در کشورهای مختلف تجربه می‌کنند.

باتری‌های لیتیوم‌-یونی این خودروها نه‌تنها قابلیت بازیافت دارند، بلکه پس از پایان عمر مفید اولیه نیز می‌توانند بازسازی و در مصارف دیگری همچون ذخیره‌سازی انرژی در ساختمان‌ها استفاده شوند. شرکت‌هایی مانند Redwood Materials در سال ۲۰۲۴ گزارش دادند که بیش از ۹۰ درصد مواد باتری‌های لیتیوم‌-یونی قابل بازیافت هستند.

حتی برخی از این باتری‌ها پس از بازیافت، بدون کاهش عملکرد چشمگیر مجدداً در خودروها به کار گرفته می‌شوند. مواد ارزشمندی مانند لیتیوم، نیکل و کبالت در ساختار این باتری‌ها، بازیافت را از نظر اقتصادی بصرفه و از لحاظ زیست‌محیطی ضروری می‌سازند. دور ریختن آن‌ها نه توجیه مالی دارد و نه با اصول توسعه‌ی پایدار هماهنگ است.

دکل‌های 5G، باعث بیماری می‌شوند

❌ افسانه

این موضوع شباهت زیادی به افسانه‌ی نادرست سردرد ناشی از باند امواج تلویزیونی UHF دارد. به گفته‌ی ساشا سِگان، کارشناس فناوری موبایل، فناوری 5G که ریشه در استفاده از فرکانس‌های رادیویی دارد، برای دهه‌ها سوژه‌ی مطالعه‌های پزشکی و بیولوژی واقع شده است.

سازمان جهانی بهداشت نیز تأکید می‌کند که امواج ضعیف الکترومغناطیسی، که از دکل‌های ارتباطی سرچشمه می‌گیرند، ارتباطی با بیماری‌هایی نظیر سرطان ندارند و در مقایسه‌ی با خطرات روزمره مانند رانندگی یا استفاده نکردن از ماسک در همه‌گیری بیماری‌های تنفسی، تهدیدی جزئی محسوب می‌شوند.

بنابراین، نگرانی‌های مطرح‌شده درباره‌ی اثرات منفی 5G بر سلامت، اغلب بر پایه‌ی شواهد علمی قوی استوار نیستند. به‌عنوان مثال، مطالعه‌ی کمیسیون بین‌المللی حفاظت در برابر تشعشعات غیر یونیزه (ICNIRP) در سال ۲۰۲۰، هیچ ارتباطی بین 5G و بیماری پیدا نکرد.

تشعشع دستگاه‌های هوشمند، خطری ندارد

✅ حقیقت

تشعشعات دستگاه‌های دیجیتال، در طیف امواج رادیواکتیو نیست. میدان‌های الکترومغناطیسی (EMF) ناشی از گوشی‌های هوشند یا وای‌فای، با پرتوهای یونیزه‌کننده‌ی خطرناک (مثل پرتوی ایکس یا اورانیوم) تفاوت بنیادی دارند. سازمان جهانی بهداشت اشاره می‌کند EMFهای غیریونیزه‌کننده، تنها اثر گرمایشی ضعیف دارند که در سطوح معمول دستگاه‌ها ناچیز است. هرچند EMFهای فرکانس بالا (مثل پرتوی فرابنفش آفتاب) آسیب‌زا هستند، دستگاه‌های روزمره در محدوده‌ی غیرخطرناک قرار می‌گیرند.

پژوهش‌های ۳۰ ساله‌ی سازمان جهانی بهداشت، ارتباط قطعی بین EMFهای ضعیف و سرطان را تأیید نکرده‌اند. بازار محصولات «ضد EMF» (از کلاه‌های فویلی تا جواهرات مسدودکننده‌ی 5G) اغلب کلاهبرداری است. مسدودکردن واقعی EMFها نیاز به قفس فارادی دارد که ارتباط دستگاه را قطع می‌کند.

کابل‌های HDMI گران‌تر، کیفیت تصویر بهتری دارند

❌ افسانه

این باور، ریشه در ظاهر لوکس و تبلیغات فریبنده دارد، اما واقعیت علمی، بسیار ساده است: انتقال داده‌ی دیجیتال، یا کامل صورت می‌گیرد، یا اصلاً انجام نمی‌شود. تفاوت کیفیت تصویر بین کابل ۱۰ دلاری و نمونه‌ی گران‌قیمت (با طول و استاندارد یکسان) امکان‌پذیر نیست، چراکه داده‌ی دیجیتال برخلاف آنالوگ، در صورت انتقال صحیح، کیفیت یکسانی دارد.

تفاوت اصلی در قیمت کابل‌ها، در استانداردهای HDMI (مانند نسخه‌ی ۲٫۱ برای پخش 8K) و رتبه‌ی سرعت کابل (استاندارد، پرسرعت یا فوق‌پیشرفته) است. کابل‌های پرسرعت ممتاز، برای بازی با نرخ فریم بالا ضروری‌اند، اما این ویژگی به قیمت بالاتر مرتبط نیست.

پرداخت هزینه‌ی اضافی تنها زمانی توجیه دارد که کابل در فواصل طولانی، با محافظ‌های ضدنویز ویژه، همراه باشد. برای دور زدن هزینه‌ی بالا، راهکارهای مقرون‌به‌صرفه‌تری مانند کابل شبکه (اترنت) نیز وجود دارد. درنهایت، قیمت نجومی یک کابل HDMI، نشانگر کیفیت تصویر نیست، بلکه از تفاوت در هزینه‌ی مواد اولیه یا برند، سرچشمه می‌گیرد.

استارلینک، جایگزین همه‌ اپراتورهای اینترنت می‌شود

❌ افسانه

استارلینک، سرویس اینترنت ماهواره‌ای اسپیس‌ایکس، برای مناطق محروم و روستایی که دسترسی به اینترنت پرسرعت ندارند، راه‌حلی تحول‌ساز است. بااین‌حال، جایگزینی کامل آن با اپراتورهای زمینی مانند فیبر نوری یا 5G واقع‌بینانه نیست.

محدودیت اصلی استارلینک، ظرفیت پوشش کاربران است: استارلینک با ۱۲٬۰۰۰ ماهواره در مدار زمین، تنها از حدود ۲ میلیون کاربر پشتیبانی می‌کند. این عدد در برابر جمعیت ساکن منطقه‌ی شهری یا مناطق پرتراکم، ناچیز به‌حساب می‌آید. ایلان ماسک تأکید می‌کند که این سرویس، مناطق کم‌جمعیت را هدف می‌گیرد و در شهرها، فناوری‌های زمینی، همچنان کارآمدتر عمل می‌کنند.

هزینه‌ی بالای سرویس (۱۱۰ دلار در ماه به‌اضافه‌ی تجهیزات) و چالش ازدحام شبکه با افزایش کاربران، از دیگر موانع جایگزینی آن به‌شمار می‌رود. درنهایت، استارلینک نه رقیب اپراتورها، بلکه مکملی برای پرکردن شکاف دسترسی در مناطق محروم است.

کامپیوترها باید هر شب خاموش شوند

❌ افسانه

این باور، ریشه در عصر هارددیسک‌های مکانیکی و مصرف انرژی بالای قطعات قدیمی دارد. در گذشته، خاموش کردن کامپیوترها مانع از فرسایش قطعات متحرک مانند فن‌ها و هارددیسک‌ها می‌شد و به‌ صرفه‌جویی در مصرف برق کمک می‌کرد؛ اما در سیستم‌های مدرن با حافظه‌های حالت جامد (SSD) و فناوری‌های کم‌مصرف، تفاوت فشار روی سخت‌افزار در حالت روشن یا خاموش، ناچیز است.

براساس پژوهش پاندا سکیوریتی در سال ۲۰۲۰، تنها ۳۷ درصد کاربران، کامپیوترهای کاری را شب‌ها خاموش می‌کنند. امروزه، روشن نگه داشتن دستگاه، مزایایی مانند نصب به‌روزرسانی‌های خودکار، دسترسی از راه دور و جلوگیری از استهلاک ناشی از روشن و خاموش‌های مکرر دارد. تنها در دو حالت خاموش کردن توصیه می‌شود: وجود داده‌های حساس در شبکه‌های ناامن یا بی‌نیازی از عملیات پس‌زمینه مانند پشتیبان‌گیری. در غیر این صورت، روشن ماندن همراه ری‌استارت دوره‌ای برای پاکسازی رم و نصب آپدیت‌ها، تعادل بهینه‌ای بین عمر سخت‌افزار و کارایی ایجاد می‌کند.

اپل، گوشی‌های قدیمی را عمدا کُند می‌کند

❌ افسانه

این ادعا نیز افسانه‌ای بیش نیست، اما ریشه‌های آن به سال ۲۰۱۷ بازمی‌گردد. اپل در آن سال پذیرفت که عملکرد پردازنده‌های آیفون‌های قدیمی را به‌دلیل کاهش ظرفیت باتری‌های فرسوده، محدود می‌کرد. این اقدام که به «باتری‌گیت» معروف شد، به اعتراض کاربران، شکایت‌های حقوقی و جریمه‌ی ۱۱۳ میلیون دلاری منجر شد. البته اپل تلاش کرد تا اثبات کند که این کار برای جلوگیری از خاموشی ناگهانی دستگاه‌ها انجام شده بود و ارتباطی به افزایش فروش دستگاه‌های جدید نداشت. سایر تولیدکنندگان نیز تأکید می‌کنند که عمداً عملکرد گوشی‌ها را کاهش نمی‌دهند.

کندی دستگاه‌های قدیمی، نتیجه‌ پیشرفت نرم‌افزارها است، نه توطئه‌ای برای وادار کردن کاربران به خرید گوشی جدید

در واقعیت، کندی دستگاه‌های قدیمی بیشتر ناشی از به‌روزرسانی‌های سیستم‌عامل و برنامه‌ها است که برای سخت‌افزارهای جدید بهینه‌سازی می‌شوند. به‌عنوان مثال، اجرای iOS 15 روی آیفون ۸ (که در سال ۲۰۱۷ با iOS 11 منتشر شد) فشار زیادی به پردازنده‌ی قدیمی آن وارد می‌کند.

برنج، گوشی خیس‌شده را نجات می‌دهد

❌ افسانه

این باور که قرار دادن گوشی خیس در برنج خام، رطوبت آن را جذب می‌کند، سال‌هاست تکرار می‌شود. ریشه‌ی این ایده به دهه‌ها قبل، زمانی که از برنج برای خشک کردن تجهیزات عکاسی استفاده می‌شد، باز می‌گردد؛ اما در مورد گوشی‌های مدرن، این روش نه‌تنها مفید نیست، بلکه می‌تواند خطرناک هم باشد.

شرکت اپل اخیراً در راهنمای پشتیبانی خود هشدار می‌دهد که با قرار دادن گوشی در کنار برنج، ذرات ریز ممکن است با ورود به درگاه شارژ یا اسپیکرها، به دستگاه آسیب برسانند. برنج به‌جای جذب سریع رطوبت، تنها ذرات ریز نشاسته را وارد شکاف‌های حساس دستگاه می‌کند. حتی گزارش‌هایی از خرابی گوشی‌های نجات‌یافته با این روش وجود دارند.

قرار دادن گوشی در کیسه‌ی پلاستیکی دربسته، همراه با سیلیکاژل، رطوبت را بدون خطر آسیب فیزیکی خارج می‌کند

امروزه، مقاومت گوشی‌ها در برابر آب، بهبود قابل توجهی یافته است، اما اگر رطوبت به داخل دستگاه نفوذ کند، استفاده از کیسه‌های سیلیکاژل (همان بسته‌های کوچک جاذب رطوبت در جعبه‌ی کفش یا وسایل الکترونیکی) گزینه‌ی ایمن‌تری به‌جای برنج هستند. برخی برنامه‌ها با تولید امواج صوتی با طول موج خاص نیز به خروج آب از اسپیکر کمک می‌کنند.

بستن اپ‌های موبایل، شارژدهی را بیشتر می‌کند

❌ افسانه

این باور که بستن برنامه‌های گوشی، باتری را حفظ می‌کند، نادرست است. سیستم‌عامل‌های امروزی، به‌خوبی مدیریت برنامه‌های پس‌زمینه را برعهده دارند. مصرف باتری عمدتاً به مدت‌زمان استفاده‌ی مستقیم از برنامه‌ها و نه فعالیت محدود آن‌ها در پس‌زمینه، بستگی دارد.

گاهی باز کردن دوباره‌ برنامه‌های بسته‌شده، احتیاج به زمان و انرژی بیشتری نسبت به فعالیت پس‌زمینه‌ای آن‌ها دارد

برنامه‌هایی که به‌طور مداوم، در تبادل با اینترنت هستند (مانند شبکه‌های اجتماعی)، یا داده‌ها را پردازش می‌کنند (پیام‌رسان‌ها) می‌توانند مقداری انرژی مصرف کنند، اما این میزان، در مقایسه‌ با مواردی مانند روشنایی صفحه یا اجرای مجدد برنامه‌ها پس از بستن کامل، ناچیز است. حتی گاهی راه‌اندازی مجدد برنامه‌ها، انرژی بیشتری نسبت به فعالیت پس‌زمینه‌ای آن مصرف می‌کند.

برای کاهش واقعی مصرف باتری، بهتر است حالت «صرفه‌جویی در باتری» (Android) یا «حالت کم‌مصرف» (iOS) را فعال کنید. این قابلیت‌ها به‌طور خودکار، پردازش پس‌زمینه را محدود می‌کنند. همچنین می‌توانید در تنظیمات، دسترسی برنامه‌های غیرضروری به اینترنت را غیرفعال کنید.

کامپیوتر خاموش‌شده در حالت هایبرنیت، برق مصرف نمی‌کند

✅ حقیقت

ابتدا باید مفاهیم را از هم تفکیک کنیم؛ زیرا معمولاً حالت هایبرنیت در ویندوز با گزینه‌ی «صرفه‌جویی انرژی» اشتباه گرفته می‌شود. در حالت عادی، Shutdown، با بستن یا قطع همه‌ی برنامه‌ها، سیستم را کاملاً خاموش می‌کند؛ اما هایبرنیت، وضعیت فعلی رم را روی هارددیسک ذخیره می‌کند و سپس برق دستگاه قطع می‌شود. هنگام روشن کردن از حالت هایبرنیت، سیستم از آخرین نقطه‌ی ذخیره‌شده روی هارددیسک، وضعیت سیستم را ادامه می‌دهد. این فرایند سریع‌تر از روشن کردن معمولی است و مصرف برقی معادل با روشن کردن سیستم از حالت Shutdown دارد.

در مقابل، حالت صرفه‌جویی انرژی، با روشن نگه داشتن پردازنده و رم، وضعیت فعال ویندوز را حفظ می‌کند که باعث مصرف مداوم انرژی می‌شود. در لپ‌تاپ‌ها، این حالت به‌تدریج باتری را تخلیه می‌کند و داده‌های ذخیره‌نشده در صورت اتمام باتری، از بین می‌روند.

اتصال چند دستگاه به یک چندراهی برق، باعث تداخل آن‌ها می‌شود

❌ افسانه

این ادعا، افسانه‌ای بیش نیست. تداخلات الکترومغناطیسی بین دستگاه‌های متصل به چندراهی‌ها، معمولاً ناچیز بوده و سیستم برق ساختمان به گونه‌ای طراحی شده است که اتصال چندین دستگاه را به‌طور همزمان، مدیریت کند.

دستگاه‌های پرمصرف مانند سشوار و مایکروویو باید مستقیماً به پریز دیواری متصل شوند

مسئله‌ی اصلی، در محدودیت توان کل مدار الکتریکی خلاصه می‌شود که در مجموع نباید از ۳٬۰۰۰ وات فراتر رود. دستگاه‌های پرمصرف مانند کتری برقی، سشوار، بخاری برقی و مایکروویو باید مستقیماً به پریز دیواری متصل شوند، چرا که استفاده‌ی همزمان از آن‌ها در یک چندراهی ممکن است سبب انتقال جریان زیادی از سیم‌ها شود و خطر آتش‌سوزی را افزایش دهد.

در مقابل، تجهیزات کم‌مصرفی مانند لپ‌تاپ، تلویزیون یا چراغ‌های LED حتی با اتصال طولانی‌مدت به چندراهی‌ها خطری ایجاد نمی‌کنند. استفاده از چندراهی مجهز به محافظ نوسان برق، برای این دسته از دستگاه‌ها نه‌تنها بی‌خطر است، بلکه از آسیب‌های ناشی از نوسانات ولتاژ نیز جلوگیری می‌کند.

مخفی کردن نام وای‌فای (SSID)، از دسترسی هکرها جلوگیری می‌کند

❌ افسانه

این داستان، افسانه است، زیرا حتی با مخفی کردن نام شبکه در مودم یا مسیریاب، هکرها به‌راحتی و با ابزارهای خاص می‌توانند نام وای‌فای را شناسایی کنند. استفاده‌ از رمز عبور ایمن و طولانی برای شبکه و بهره‌گیری از استاندارد رمزگذاری WPA3، امنیت واقعی شبکه را تأمین می‌کند.

مخفی کردن SSID علاوه بر بی‌اثر بودن در مقابله با نفوذگران، مشکلاتی را ایجاد می‌کند: اتصال دستگاه‌های جدید به شبکه سخت‌تر می‌شود، زیرا کاربر باید نام شبکه را به‌درستی و به‌صورت دستی وارد کند. همچنین، برخی دستگاه‌های هوشمند یا تجهیزات اینترنت اشیا، قادر به شناسایی و اتصال به شبکه‌های مخفی نیستند. بنابراین، مخفی کردن SSID نه‌تنها امنیت را افزایش نمی‌دهد، بلکه استفاده از شبکه را نیز دشوار می‌سازد.

انتقال پرسرعت همه‌چیز از طریق USB-C

❌ افسانه

این ادعا نادرست است، چراکه بسیاری از قابلیت‌های USB-C اختیاری هستند و هر درگاه Type-C، لزوماً تمام ویژگی‌های معرفی‌شده را پشتیبانی نمی‌کند. برای اطلاع از عملکرد دقیق دستگاه‌ها یا حتی درگاه‌های خاص، باید به راهنمای فنی هر کدام مراجعه کرد. حتی نمادهای به‌کاررفته توسط تولیدکنندگان نیز در همه‌ی دستگاه‌ها به یک معنا نیستند و این موضوع تشخیص قابلیت‌ها را پیچیده می‌کند.

لوگوهای جدید USB-C با تمرکز بر مشخصات اصلی مانند سرعت انتقال و توان خروجی، امکان شناسایی سریع قابلیت‌ها را از روی بسته‌بندی یا خود کانکتور فراهم می‌کنند. این تغییرات به کاهش سردرگمی کاربران کمک می‌کند، اما همچنان ضرورت بررسی دقیق مشخصات فنی از روی دفترچه‌ی راهنمای محصول، باقی می‌ماند. شباهت ظاهری USB-C به رابط تاندربولت نیز گمراه‌کننده است. این دو درگاه از نظر شکل فیزیکی یکسان‌اند، اما نظر فنی و عملکردی کاملاً متفاوت عمل می‌کنند.

تغییر مکرر رمز عبور، امنیت را بهبود می‌بخشد

❌ افسانه

نیازی به تغییر مداوم رمز عبور نیست. در گذشته، این توصیه براساس استانداردهای امنیتی قدیمی مطرح می‌شد، اما امروزه، تغییرات کوچک و پیش‌بینی‌پذیر (مانند جایگزینی عدد ۱ با ۲) امنیت را افزایش نمی‌دهد. در عوض، مسئله‌ی اصلی، ضعیف بودن رمزها است. استفاده از ترکیب طولانیِ حروف، اعداد و نمادهای خاص که با نرم‌افزارهای مدیریت رمز عبور، ایجاد و ذخیره می‌شوند، بسیار مؤثرتر از روش تغییر مکرر رمز عمل می‌کند.

هرگز نباید یک رمز عبور را برای چند حساب کاربری مختلف استفاده کنید. اگر یک حساب هک شود، مهاجمان به‌سرعت همان رمز را روی سایر حساب‌های شما آزمایش می‌کنند. بنابراین، تمرکز اصلی باید روی ساخت رمزهای عبور منحصربه‌فرد و پیچیده باشد. خوشبختانه، سیستم‌های مدرن با تشخیص نفوذ از دستگاه‌های بیگانه، شما را از نیاز برای تغییر رمز عبور، آگاه می‌سازند.

جدا کردن ناگهانی حافظه‌ فلش از کامپیوتر بی‌خطر است

✅ حقیقت

در سیستم‌های امروزی، بیرون کشیدن حافظه‌های فلش، بدون استفاده از گزینه‌ی خروج ایمن معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند. تنظیمات پیش‌فرض ویندوز با عنوان «حذف سریع» (Quick Remove) این امکان را فراهم می‌کند تا دستگاه‌های ذخیره‌سازی، بدون نیاز به عملیات اضافه، به‌صورت مستقیم جدا شوند.

بااین‌حال، یک شرط اساسی وجود دارد: تمام فایل‌های روی حافظه، باید بسته بشوند و هیچ انتقال داده‌ای در حال انجام نباشد. در صورت رعایت نکردن این شرط، احتمال آسیب به داده‌ها یا از دست رفتن بخشی از اطلاعات وجود دارد. هنگام انتقال حجم زیاد داده یا استفاده از حافظه‌های کند، حتماً از بسته شدن پنجره‌ی انتقال داده، اطمینان حاصل کنید. نیازی به نگرانی درباره‌ی آسیب سخت‌افزاری نیست، اما محافظت از اطلاعات، به دقت کاربر بستگی دارد.

در این مقاله با بررسی باورهای افسانه‌ای فناوری، یاد گرفتیم که برخی باورها هرچقدر هم رایج باشند، نباید بدون تحقیق پذیرفته شوند. شما چه افسانه‌هایی را شنیده‌اید که جای بررسی دارند؟ آن را در بخش نظرات با ما و سایر کاربران زومیت در میان بگذارید.