به گزارش وفاق ملی، در یکی از مهم‌ترین تحولات دیپلماتیک سال‌های اخیر، شورای امنیت سازمان ملل به قطعنامه «تداوم لغو تحریم‌ها علیه ایران» رأی مثبت نداد و به این ترتیب مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) علیه ایران فعال شد.
بر اساس توافق برجام، اگر ایران تعهدات هسته‌ای خود را اجرا نکند و غنی‌سازی در سطح بالا ادامه یابد، امکان بازگشت خودکار تحریم‌ها از طریق این سازوکار پیش‌بینی شده بود. حال با رأی منفی اکثریت اعضای شورا، تحریم‌های سازمان ملل که در سال‌های گذشته متوقف شده بودند، از شنبه ۵ مهر دوباره اعمال خواهند شد.
آرای کشورهای عضو شورای امنیت
- رأی مثبت به تداوم لغو تحریم‌ها: روسیه، چین، پاکستان و الجزایر
- رأی ممتنع: گویان و کره جنوبی
- رأی منفی (مخالف ایران): آمریکا، انگلیس، فرانسه، سومالی، سیرالئون، اسلوونی، دانمارک، یونان و پاناما
در مجموع، تنها ۴ کشور از ایران حمایت کردند، ۹ کشور مخالفت کردند و ۲ کشور نیز رأی ممتنع دادند.
پیامدهای بازگشت تحریم‌ها
طبق اعلام منابع دیپلماتیک، از روز ۵ مهر، شش قطعنامه تحریمی شورای امنیت علیه ایران دوباره فعال می‌شوند؛ قطعنامه‌هایی که در پی توافق برجام در سال ۲۰۱۵ متوقف شده بودند. این تحریم‌ها طیف وسیعی از محدودیت‌ها در حوزه‌های تسلیحاتی، مالی، اقتصادی و دیپلماتیک را شامل می‌شوند.
نماینده فرانسه در نشست شورای امنیت تصریح کرد که هنوز یک هفته برای همکاری ایران باقی است و در صورت تغییر مسیر تهران، امکان بازنگری در روند بازگشت تحریم‌ها وجود خواهد داشت.
موضع ایران و حامیان آن
در مقابل، نمایندگان روسیه و چین بار دیگر بر غیرقانونی بودن استفاده سیاسی از مکانیسم ماشه تأکید کردند و اعلام داشتند که رویکرد غرب در قبال ایران بیش از آنکه حقوقی باشد، ابزاری برای فشار سیاسی است.
ایران نیز پیش‌تر اعلام کرده بود که در برابر هرگونه اقدام شورای امنیت آماده واکنش متناسب است و رفتار خود را بر اساس اقدامات طرف مقابل تنظیم خواهد کرد.
فعال شدن مکانیسم ماشه علیه ایران را می‌توان نقطه عطفی در مناقشه هسته‌ای تهران و غرب دانست. این رویداد نشان می‌دهد که شکاف میان ایران و کشورهای غربی بر سر برجام و تعهدات هسته‌ای همچنان پابرجاست.
از یک سو، روسیه، چین و متحدان ایران تلاش می‌کنند از راهکارهای دیپلماتیک برای حفظ مسیر گفتگو حمایت کنند و از سوی دیگر، تروئیکای اروپایی و آمریکا بازگشت تحریم‌ها را به‌عنوان اهرمی برای فشار بیشتر بر تهران می‌بینند.
اکنون نگاه‌ها به واکنش ایران و چگونگی مدیریت آثار سیاسی، اقتصادی و روانی این تصمیم معطوف شده است؛ مسیری که بی‌شک معادلات منطقه‌ای و جهانی را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
