به گزارش وفاق ملی، فناوری پهپادی ایران اکنون به یک عامل تغییر‌دهنده راهبردی بازی در عرصه جهانی تبدیل شده است؛ کشنده، اما بی‌رحمانه مقرون‌به‌صرفه. روسیه در کارخانه “آلابوگا” خود هر ماه حدود ۵۵۰۰ پهپاد اصلاح‌شده شاهد تولید می‌کند که هزینه ساخت هرکدام تنها ۳۵ هزار دلار است. این در حالی است که سرنگونی آنها برای ناتو چندین برابر این رقم هزینه دارد.
تهدید مستقیم ناتو
در سومین سال جنگ اوکراین، ناتو با عدم تعادلی تازه روبه‌رو شده است. پهپادهای روسی با طراحی ایرانی توانسته‌اند از سد دفاع‌های چند میلیون دلاری عبور کنند. در ۹ سپتامبر، برخی از این پهپادها وارد لهستان شدند و چند روز بعد نیز رومانی و استونی نقض حریم هوایی خود را گزارش دادند. این رویکرد نشان‌دهنده عزم مسکو برای برهم زدن تعادل امنیتی اروپا است.
واکنش اروپایی‌ها
کایا کالاس، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نقض حریم هوایی لهستان را “تشدید بی‌ملاحظه” توصیف کرد. دونالد توسک، نخست‌وزیر لهستان، هشدار داد که اروپا از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون تا این اندازه به درگیری آشکار نزدیک نشده است.
معادله نامتوازن
در برابر پهپادهای شاهد که به‌طور انبوه و ارزان تولید می‌شوند، ناتو مجبور است از سامانه‌های پیشرفته و پرهزینه استفاده کند. تنها در جریان حمله اخیر، ناتو با موشک‌هایی به ارزش حدود ۴۰۰ هزار یورو برای ساقط کردن پهپادهایی به کار رفت که کمتر از یک‌دهم این رقم قیمت داشتند. این معادله نامتوازن، دغدغه‌ای اساسی برای غرب ایجاد کرده است.
همکاری چندجانبه در تولید پهپاد
پهپاد شاهد که اخیراً در لهستان منفجر شد، نشان‌دهنده همکاری چندوجهی است: طراحی ایرانی، قطعات چینی، علائم کره شمالی و مونتاژ روسی. این همکاری گسترده، تولید صنعتی پهپادهای انتحاری را برای روسیه ممکن ساخته و جایگاه این کشور را در جنگ تقویت کرده است.
سلاحی برای فرسایش اقتصادی
به گفته نیروی هوایی اوکراین، نزدیک به نیمی از حملات هوایی روسیه از سپتامبر ۲۰۲۲ تا دسامبر ۲۰۲۴ بر پایه پهپادهای ایرانی بوده است. این پهپادها با ایجاد هزینه‌های هنگفت برای سامانه‌های دفاعی غرب، به سلاحی برای فرسایش اقتصادی ناتو بدل شده‌اند. تنها یک‌پنجم پهپادها در حمله اخیر به لهستان رهگیری شد.
گسترش نفوذ ایران فراتر از اوکراین
نفوذ ایران با فناوری پهپادی تنها به جنگ اوکراین محدود نمی‌شود. پیمان دفاعی با بلاروس، فناوری‌های پهپادی و موشکی تهران را مستقیماً به جناح شرقی ناتو منتقل کرده است. همچنین تاسیسات پهپادی ایران در ونزوئلا، دامنه نفوذ تهران را به حیاط خلوت آمریکا گسترش داده است. واشنگتن در واکنش، ناوگان نظامی بزرگی را در سواحل ونزوئلا مستقر کرده است.
پیامدهای ژئواستراتژیک
اگرچه ایران با انتقال دانش فنی ساخت پهپاد به روسیه بخشی از اهرم فشار خود را واگذار کرده است، اما حملات اخیر نشان داد که شکاف‌های ناشی از عقب‌نشینی آمریکا به سرعت توسط تهران و مسکو پر می‌شود. ایران با وجود مشکلات اقتصادی، از طریق فناوری پهپادی در حال تغییر موازنه قدرت در اروپا است؛ تغییری که ناتو دیگر نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد.
