امیرعلی ابوالفتح تحلیلگر بینالمللی در گفتگو با وفاق ملی، درباره دور دوم مذاکره ایران و امریکا در رم گفت: به نظر من، مسیر درستی را طی میکنند و یک گام بزرگ روبهجلو است. باتوجهبه اینکه وارد مرحله مذاکرات کارشناسی شدهاند نشان میدهد بر روی کلیات توافق اولیه حاصل شده که به مذاکرات کارشناسی کشیده شده است. جلسه سوم هم برنامهریزیشده و حکایت از این دارد که امکان توافق وجود دارد؛ ولی هنوز قطعی نیست و راه طولانی در پیش است. شاید از نظر زمانی طولانی نباشد؛ ولی باید کارهای زیادی در این باره انجام شود که توافق رخ بدهد.
وی با اشاره به حضور آقای گروسی (مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی) در این دوره از مذاکرات در رم پاسخ داد: بخش راستیآزمایی و فعالیتهای هستهای ایران بر عهده آژانس هستهای است. جلسه کارشناسی که روز چهارشنبه قرار است در مسقط برگزار شود، چارچوبهای کلی بخشهای کارشناسی که شامل، فنی هستهای، تحریم و… است مشخص میشود. فلذا مذاکرات و جلسات کارشناسی جلوتر برود ضرورت ایجاب میکند که آژانس نقش خود را بازی کند.
ابوالفتح تصریح کرد: در انتهای کار باید آژانس وارد شود؛ ولی اینکه چه زمانی این اتفاق بیفتد فرقی ندارد. تنها نهاد نظارتی بر فعالیت کشورهای عضو (NPT) آژانس بینالمللی انرژی اتمی است و ایران هم از قبل با آن همکاری داشته و الان هم دارد. هر توافقی هم صورت بگیرد ایران آماده همکاری با آژانس است منوط بر اینکه آژانس رفتارهای سیاسی نداشته باشد و صرفاً در چارچوب وظایف قانونی و فنی خود کار کند و به مسائل سیاسی ورود نکند.
دور اول مذاکرات شاهد سفر ویتکاف به روسیه بودیم، در این دور نیز شاهد سفر وزیر امور خارجه به روسیه بودیم آیا دیدار با پوتین کمکی به خروجی بهتر در مذاکرات میکند گفت: سفر آقای ویتکاف فقط مسئله هستهای نبود، او مسئول پرونده اوکراین نیز هست. روسیه قدرت بزرگی و میتواند نقشآفرین خوبی داشته باشد که در برجام نیز حضور دارد. همچنین رابطه نزدیکی با ایران دارد و از ایران حمایت میکند. دولت ترامپ هم امیدوار است روابط خود را با روسیه تحکیم ببخشد هم در خصوص پرونده اوکراین هم مسئله هستهای ایران.
او در ادامه پاسخ داد: آمریکاییها هم بیمیل نیستند از نفوذی که روسیه دارد چه در تهران و چه در پیشبردن مسئله اوکراین از این نفوذ استفاده کند. ازاینرو روسیه نقش مهم و پررنگی دارد و امکان نادیدهگرفتن این کشور نیست همینطور چین. امریکایی خیلی تمایل ندارند به اروپاییها نقش بدهند و اروپاییها از این مسئله ناراحت هستند. به نظر میرسد، ایران و امریکا برای کاهش تنشهای پیشآمده تمایل دارند روسیه اقداماتی را در این باره انجام بدهد.
این کارشناس با اشاره به نقش چین در این دوره از مذاکرات گفت: چین اقتصاد دوم جهان است و رابطه نزدیکی با ایران دارد. اگر امریکا فشار حداکثریاش را بیشتر کند منافع چین به خطر میافتد؛ بنابراین، دیدگاه چین حائز اهمیت است و برای چین مهم است ایران بهعنوان یکی از صادرکنندگان عمده انرژی با برداشتهشدن یا کاهش تحریمها بتواند از ظرفیت صادراتی ایران استفاده کند. چین صادرکننده عمده کالاست و بازارهای اقتصادی برای این کشور مهم است. اینکه تحریمهای ایران کاهش یابد و بتواند سرمایهگذاری کند و بدون نگرانی با ایران مراوده کند حائز اهمیت است.
ابوالفتح افزود: برای اروپا نیز این مذاکرات مهم است؛ اما فرق اروپا و چین در این است که چین استقلال عمل خود را حفظ میکند و تبعیت نمیکند و اگر لازم باشد از منافع خود دفاع میکنند و جلوی آمریکا هم میایستند. ولی چون اروپاییها وابسته هستند و اراده ایستادگی ندارند مجبورند تماشا کنند به امید اینکه امریکاییها به آنها سهم و نقشی بدهند که فعلاً دونالد ترامپ مایل نیست مشکلات و معضلاتی که آمریکا با دیگران دارد به شکل گروهی حلوفصل کند و ترجیح میدهد دوجانبه باشد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: امریکا در مورد جنگ اوکراین اروپاییها را بازی نداد. همچنین در خصوص مشکلات شرق آسیا هم به این موضوع قائل نیست که ائتلافی از کره و ژاپن علیه چین تشکیل دهد. دولت ترامپ ترجیح میدهد مشکلات را دوجانبه با خود چینیها حل کند. ازاینجهت برای چین و روسیه و کشورهای غرب آسیا و اروپایی حائز اهمیت است. ولی آمریکاییها تمایلی به بازیدادن اروپاییها نیستند درصورتیکه ایران مایل است اروپا هم نقشآفرینی کند به شرطی که استقلال خود را حفظ کند.