به گزارش وفاق ملی، در شرایطی که تنشهای سیاسی و امنیتی میان ایالات متحده و ونزوئلا طی ماههای اخیر به اوج خود رسیده، اعطای جایزه نوبل صلح ۲۰۲۵ به ماریا کورینا ماچادو، رهبر اپوزیسیون ونزوئلا، ابعاد تازهای به این تقابل ژئوپلیتیکی داده است. این جایزه، بیش از یک تقدیر حقوق بشری، میتواند ابزاری برای مشروعیتبخشی به مخالفان مادورو و تقویت فشار دیپلماتیک غرب علیه کاراکاس باشد.
زمینههای تقابل واشنگتن و کاراکاس
در هفتههای اخیر روابط آمریکا و ونزوئلا وارد مرحلهای ترکیبی از لفاظیهای تند، هشدارهای حقوقی و حمله به قایقهای غیرنظامی ونزوئلایی شده است. دولت کاراکاس بارها نسبت به حضور نیروهای آمریکایی در کارائیب هشدار داده و برگزاری نشست شورای امنیت سازمان ملل را خواستار شده است. این تقابل دیپلماتیک نمایانگر نگرانی ونزوئلا از اقدامات نظامی آتی واشنگتن تحت عنوان «مبارزه با ترانزیت مواد مخدر» است.
پیامهای سیاسی جایزه نوبل
اعطای جایزه نوبل به ماچادو پیامهای چندوجهی دارد. از یک سو، برای اپوزیسیون و متحدان غربی، تاییدی بینالمللی بر مشروعیت مطالبه دموکراسی و انتخابات آزاد است و از سوی دیگر، برای دولت مادورو، این اقدام تفسیر دخالت خارجی و مشروعیتبخشی به مخالفان محسوب میشود.
پیشینه سیاسی ماچادو
پس از انتخابات ریاست جمهوری ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۴، شورای ملی انتخابات ونزوئلا پیروزی مادورو را با ۵۱.۹۵ درصد آرا اعلام کرد. اپوزیسیون راست افراطی به رهبری ماچادو از طرفداران خود خواست نتایج را نادیده گرفته و از پذیرش آرا سر باز زنند. این فراخوان به اعتراضهای خشونتآمیز در چندین شهر منجر شد و ماچادو بازداشت و پس از مدتی آزاد شد.
تبعات ژئوپلیتیکی و جنگ نرم
با جایزه نوبل، حمایت رسانهای و اطلاعاتی واشنگتن از اپوزیسیون تقویت شده و فشارهای دیپلماتیک بر دولت مادورو افزایش مییابد. تماس تلفنی ماچادو با دونالد ترامپ پس از اعلام جایزه نیز نشاندهنده همسویی آشکار اپوزیسیون ونزوئلا با سیاستهای آمریکا است.
با این حال، جایزه نوبل به تنهایی مجوز قانونی یا نظامی برای حمله مستقیم آمریکا به ونزوئلا نیست. محتملتر، استفاده از ابزارهای جنگ نرم شامل تحریمهای اقتصادی، حمایت از مخالفان و فشار دیپلماتیک برای تغییر فضای داخلی ونزوئلا خواهد بود.
در مجموع، نوبل صلح ۲۰۲۵ بیش از آنکه نماد صلح باشد، به نمادی از تقابل سیاسی تبدیل شده و میتواند زمینهساز تشدید تنشها در آمریکای لاتین باشد. نقش نهادهای بینالمللی در حفظ بیطرفی و جلوگیری از سیاسیشدن این جایزه بیش از پیش اهمیت یافته است.