به گزارش وفاق ملی، بحث بنزین همواره یکی از حساس‌ترین موضوعات اقتصادی و اجتماعی در ایران بوده است؛ چراکه کوچک‌ترین تغییر در قیمت یا سهمیه‌بندی آن، اثر مستقیم بر معیشت مردم و نرخ تورم دارد. تجربه آبان ۱۳۹۸ همچنان در حافظه جمعی باقی مانده و همین امر باعث می‌شود افکار عمومی با هر اشاره‌ای به بنزین، نگران گرانی و پیامدهای آن شوند.
واردات بنزین سوپر با نرخ آزاد
وزیر نفت اخیراً اعلام کرده که از ماه آینده بنزین سوپر وارداتی در جایگاه‌های خاص و به‌صورت آزاد عرضه خواهد شد. قیمت این سوخت حدود ۵۰ هزار تومان به ازای هر لیتر برآورد شده و ممکن است حتی بالاتر هم برود. مقامات تأکید کرده‌اند که این تصمیم هیچ ارتباطی با سهمیه ۶۰ لیتری خودروها و قیمت‌های ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی ندارد و بنزین یارانه‌ای همچنان در اختیار عموم قرار خواهد گرفت.
به بیان دیگر، دولت تلاش دارد نیاز مشتریان خاص و صاحبان خودروهای لوکس را از طریق واردات بنزین با کیفیت و قیمت واقعی پاسخ دهد؛ بدون آنکه فشاری بر مردم عادی و دهک‌های پایین جامعه وارد شود.
انتقاد رئیس‌جمهور از یارانه پنهان سوخت
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، اخیراً از نحوه تخصیص یارانه بنزین انتقاد کرده و گفته است: «چرا باید کسی که چهار برابر بیشتر از دیگران بنزین مصرف می‌کند، همچنان از یارانه ۱۵۰۰ تومانی بهره‌مند باشد؟» این سخنان شائبه احتمال اصلاح قیمت سوخت را تقویت کرد، هرچند سخنگوی دولت تاکید کرد که فعلاً تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین سهمیه‌ای وجود ندارد.
حذف سهمیه خودروهای لوکس
یکی از برنامه‌های جدی دولت، حذف یارانه سوخت خودروهای لوکس و چندخودرویی‌ها است. رئیس دفتر رئیس‌جمهور تأکید کرده که نباید سهمیه یارانه‌ای به خودروهای گران‌قیمت تعلق گیرد. همچنین قرار است وزارت نفت زیرساخت‌هایی فراهم کند تا این اصلاحات اجرایی شود.
ناترازی مصرف و بحران پیش‌رو
بر اساس آمار رسمی، مصرف روزانه بنزین در ایران از ۱۳۰ میلیون لیتر فراتر رفته و در صورت ادامه روند کنونی، تا سال ۱۴۰۷ به حدود ۱۷۰ میلیون لیتر در روز خواهد رسید. این رشد مصرف به معنای ارزبری سالانه بیش از ۱۶ میلیارد دلار برای واردات بنزین است؛ رقمی که اقتصاد کشور توان تحمل آن را ندارد.
اتصال کارت سوخت به کارت بانکی
یکی دیگر از طرح‌های دولت، اتصال کارت سوخت به کارت بانکی است تا ضمن کاهش قاچاق، امکان نظارت دقیق‌تری بر میزان مصرف هر فرد فراهم شود. در آینده احتمالاً سهمیه‌بندی بر اساس کد ملی و تراکنش‌های بانکی اجرا خواهد شد؛ تغییری که می‌تواند ساختار توزیع یارانه انرژی را متحول کند.
نگاه کارشناسی؛ ابزارهای قیمتی یا غیرقیمتی؟
کارشناسان انرژی معتقدند که اصلاح قیمت سوخت اگر بدون تمهیدات اجتماعی و اقتصادی انجام شود، تنها شوک تورمی ایجاد خواهد کرد. آنها پیشنهاد می‌کنند که دولت پیش از افزایش قیمت، سیاست‌های مکملی مانند حمایت از خودروهای برقی، توسعه گازسوزها و بهبود کیفیت سوخت داخلی را اجرا کند.
به نظر می‌رسد دولت سیزدهم در شرایطی قرار گرفته که نمی‌تواند همچون گذشته یارانه‌های سنگین سوخت را ادامه دهد. واردات بنزین سوپر ۵۰ هزار تومانی و حذف سهمیه خودروهای لوکس، نخستین نشانه‌های تغییر استراتژی انرژی در ایران است. هرچند مقامات تاکید دارند که قیمت بنزین سهمیه‌ای افزایش نخواهد یافت، اما واقعیت آن است که دیر یا زود، اصلاح ساختاری در یارانه سوخت اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
