اهکارها
به گزارش وفاق ملی، در حالی‌که بحران آب به یکی از مهم‌ترین تهدیدهای پیش‌روی کشور بدل شده است، رئیس‌جمهور در نشست هم‌اندیشی با دانشگاهیان هشدار داد که ادامه وضعیت فعلی می‌تواند توسعه پایدار ایران را با مخاطره جدی مواجه کند. مسعود پزشکیان در این جلسه که با حضور وزرای نیرو، جهاد کشاورزی، علوم و جمعی از اساتید دانشگاه‌های برجسته کشور برگزار شد، بر لزوم ارائه راهکارهایی «ریشه‌ای، جامع و منطقه‌محور» برای عبور از چالش کم‌آبی تأکید کرد.
رئیس‌جمهور گفت: «عدم رعایت اصل تعادل میان منابع و مصارف آب، منشأ بسیاری از مشکلات کنونی است. باید به‌طور شفاف و صادقانه ارزیابی کنیم که پروژه‌های پرهزینه سال‌های اخیر چه میزان در کاهش مصرف مؤثر بوده‌اند.»
نسخه واحد کافی نیست؛ نگاه منطقه‌ای ضرورت دارد
پزشکیان با اشاره به اینکه بحران آب محدود به یک وزارتخانه یا یک بخش خاص نیست، خواستار شکل‌گیری کارگروه‌های تخصصی بین دولت و دانشگاه‌ها در سطح استان‌ها شد و افزود: «هر منطقه به‌دلیل ویژگی‌های خاص اقلیمی و جغرافیایی‌اش نیازمند نسخه‌ای بومی و اختصاصی است. راهکارهای کلی و غیرمنعطف کارایی لازم را ندارند.»
بحران آب؛ پروژه‌ای مقطعی یا روندی پایدار؟
پزشکیان تأکید کرد حل بحران کم‌آبی نباید به‌عنوان یک پروژه کوتاه‌مدت دیده شود بلکه باید در قالب یک فرآیند مستمر و پایدار با پنج محور اصلی دنبال شود: مهندسی نوین آب و خاک، آموزش مؤثر، سیاست‌های تشویقی، برخورد قانونی با متخلفان و ایجاد نظام ارزیابی و نظارت دائمی.
مردم و رسانه‌ها؛ بازیگران اصلی حکمرانی آب
رئیس‌جمهور با تأکید بر نقش کلیدی آگاه‌سازی عمومی، رسانه ملی را رکن اصلی در حساس‌سازی جامعه نسبت به بحران آب دانست و گفت: «داده‌ها و گزارش‌های وزارت نیرو و دانشگاه‌ها باید به‌صورت شفاف در اختیار مردم قرار گیرد تا مشارکت عمومی در مدیریت بحران محقق شود.» او همچنین آموزش در مدارس را یک مؤلفه ضروری برای تغییر فرهنگ مصرف در نسل آینده معرفی کرد.
دلایل بحران و موانع حل آن از نگاه دانشگاهیان
در این نشست، گزارشی جامع ارائه شد که عوامل اصلی بحران آب کشور را چنین برشمرد: هدررفت گسترده آب در بخش شرب، ناکارآمدی سیاست‌های آبی، برداشت‌های بی‌رویه از منابع زیرزمینی، عدم هوشمندسازی مدیریت منابع آبی، فرسودگی شبکه‌های توزیع، تغییرات اقلیمی و ضعف هماهنگی بین‌بخشی. کارشناسان هشدار دادند که بدون اصلاحات ساختاری و تغییر نگرش در حکمرانی، حتی پروژه‌های پرهزینه انتقال آب نیز کارساز نخواهد بود.
نشست مشترک دولت و دانشگاهیان فرصتی تازه برای بازاندیشی در حکمرانی آب ایران بود. اما پرسش اساسی این است: آیا این بار هم وعده‌ها در حد جلسه و گزارش باقی می‌ماند یا شاهد آغاز یک مسیر واقعی برای حل بحران خواهیم بود؟
