سهم ۲۵ درصدی سیگار قاچاق در بازار | چرا قیمت سیگار از نرخ درج‌شده بالاتر است؟
محمدرضا تاجدار، -رئیس انجمن تولیدکنندگان محصولات دخانی- از سهم بالای سیگار قاچاق در بازار ایران خبر داد و گفت: «برآوردها نشان می‌دهد حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد بازار سیگار در اختیار قاچاقچیان است؛ یعنی سالانه ۲۰ تا ۲۵ میلیارد نخ سیگار به‌صورت غیررسمی وارد کشور می‌شود.»
او درباره علت فروش سیگار با قیمت بالاتر از نرخ درج‌شده روی پاکت توضیح داد: «فرآیند
تا تخصیص و تأمین ارز برای واردات مواد اولیه حدود شش ماه زمان می‌برد. این تأخیر باعث کاهش تولید و در نهایت کمبود در بازار و افزایش قیمت‌ها می‌شود.»
مرکز دخانیات و مبارزه با قاچاق؛ چالش‌ها ادامه دارد
تاجدار با اشاره به وضعیت مرکز برنامه‌ریزی، ساماندهی و نظارت بر امور دخانیات، گفت: «اکنون صدور مجوزها، تعیین مناطق کشت، تأیید واردات مواد اولیه و مبارزه با قاچاق زیر نظر این مرکز انجام می‌شود. اما پس از تغییرات در شرکت ملی دخانیات، نیروهای مبارزه با قاچاق به مرکز منتقل نشدند و این وظیفه به نیروی انتظامی، سازمان صمت و اتاق اصناف سپرده شد؛ هرچند کاستی‌هایی در این بخش وجود دارد.»
قاچاق سیگار؛ ارزبری بیشتر از تولید داخلی
به گفته تاجدار، حجم قاچاق سیگار در سال ۱۴۰۱ بین ۶ تا ۹ میلیارد نخ بوده که باعث خروج ۴۵۰ میلیون دلار ارز از کشور شده است. این در حالی است که تولید داخلی همان سال حدود ۷۰ میلیارد نخ بوده و ارزبری آن تنها ۳۰۰ میلیون دلار برآورد شده است.
او تأکید کرد: «محصولات قاچاق به‌دلیل پرداخت نکردن مالیات و استفاده از مواد اولیه ارزان‌تر، قیمت پایین‌تری نسبت به تولیدات قانونی دارند. همین موضوع سهم برندهای ایرانی را در بازار کاهش داده است.»
سیگارهای الکترونیکی؛ بازار در قبضه قاچاقچیان
رئیس انجمن محصولات دخانی اظهار کرد: «سیگارهای الکترونیکی و حرارتی به وفور در بازار دیده می‌شوند، اما حتی یک نخ از آنها به‌طور قانونی وارد نشده است. در حالی‌که این محصولات به دلیل عدم تولید قطران، آسیب کمتری نسبت به سیگارهای سنتی دارند.»
او ادامه داد: «وزارت بهداشت با ایجاد محدودیت، اجازه واردات قانونی این محصولات را نمی‌دهد و این بازار کاملاً در اختیار قاچاقچیان قرار گرفته است.»
چالش‌های سامانه جامع تجارت
تاجدار درباره مشکلات تولیدکنندگان با سامانه جامع تجارت گفت: «قطع و وصل‌های مکرر سامانه، مشکلات اینترنت و ضعف پشتیبانی، کار را برای تولیدکنندگان و حتی خرده‌فروشان سخت کرده است. بسیاری از فروشندگان تجربه یا دانش کافی برای ثبت لحظه‌ای اطلاعات در سامانه را ندارند و این امر باعث اختلال در زنجیره توزیع شده است.»
اختلال در تأمین ارز؛ عامل کمبود و گرانی
وی افزود: «در حال حاضر بین ۲۱ تا ۲۹ قلم مواد اولیه صنعت دخانیات وارداتی است. هرگونه اختلال در تأمین این اقلام می‌تواند تولید را متوقف کند. فرآیند تأمین ارز هم به‌شدت زمان‌بر شده و این موضوع به‌طور مستقیم روی قیمت‌ها اثر گذاشته است.»
آیا سیگار در ایران ارزان است؟
رئیس انجمن تولیدکنندگان دخانیات در پایان خاطرنشان کرد: «برخی معتقدند سیگار در ایران ارزان است، اما اگر قیمت را نسبت به سرانه درآمد مقایسه کنیم، ایران جزو ۱۰ کشور گران در این حوزه قرار می‌گیرد.»
