بر اساس آمار در حال حاضر حدود ۱۵ میلیون نفر در سکوهای آنلاین خرید و فروش طلا عضو هستند که ۲ میلیون نفر از آنها کاربر فعال محسوب میشوند. این آمار نشان میدهد کوچکترین اختلال در این حوزه میتواند اثرات گستردهای بر رفتار مالی کاربران، اعتماد به فناوریهای مالی نو و سرمایهگذاری خرد داشته باشد.
دلیل استقبال مردم از سکوهای فروش طلا
استقبال زیاد مردم از سکوهای فروش آنلاین طلا نشان داد بخش زیادی از اعضای جامعه به چنین بستری برای تبدیل سرمایه و حفظ ارزش دارایی خود نیاز دارند؛ کسانی که پسانداز قابل توجهی ندارند یا نمیتوانند با سرعت تورم و افزایش قیمت طلا، پسانداز خود را افزایش دهند.
چنین افرادی به جای آنکه چند ماه صبر کنند تا میزان داراییشان به خرید یک سکه گرمی یا حتی یک گرم طلا برسد، آنرا روی وزن کمتری از طلا سرمایهگذاری میکنند. چنین کاری در نظر اول جدید و غیرعادی به نظر میرسد ولی پیشتر هم طلای فیزیکی به شکل پلاکهای خیلی کوچک عرضه میشد. تفاوت مهمی که به سود خریدار منجر میشود امکان خرید طلای آبشده و بدون دستمزد از سکوهای اینترنتی است و این نکته همان چیزی بود که به اعتراض فعالان سنتی بازار طلا منجر شد.
مردم خرید طلای آبشده از سکوها را ترجیح دادند چون غیر از امتیازات دیگر، مجبور به پرداخت اجرت ساخت نیستند و فقط کارمزد مشخصی میپردازند. در عین حال مبلغی که واریز میکنند کاملا مشخص است و نگران توزین ناعادلانه یا گرانفروشی سکوها هم نیستند، چون عملا چنین امکانی در این روش وجود ندارد.
به نام مردم، به کام اتحادیه طلا و جواهر
بخش سنتی بازار طلا و جواهر که همیشه مخالفت خود را با فعالیت سکوهای اینترنتی اعلام کرده بود، از محدودیتهای این فضا استقبال کرد.
گلدنیوز از قول حمیدرضا نیکخواه -رئیس اتحادیه طلا و جواهر اصفهان- نوشت: صنف طلا با ادامه فعالیت این سکوها مخالف است. فروش ۳۰۰-۲۰۰ سوتی طلا در سکوهای فروش آنلاین به چرخه تولید صنعت طلا ضربه میزند. توقف فعالیت این سکوها باعث میشود مردم به خرید مصنوعات و زیورآلات طلا رو بیاورند و واحدهای تولیدی صنعت طلا فعال شود. توقف فعالیت این سکوها موجب میشود مردم به جای خرید یک گرم طلای آبشده از آنها، انگشتر یک گرمی بخرند که به چرخه تولید و اشتغال کمک میکند.
محمود شربیانی، نایبرئیس اول اتحادیه طلا و جواهر تهران با یادآوری اینکه از همان ابتدای شروع فعالیت سکوهای فروش طلا با فعالیت آنها محالف بوده است، به این رسانه گفت: اتحادیه طلا و جواهر تهران نامههای زیادی به مسئولان فرستاد و دلایل مخالف خود را اعلام کرد. فعالیت و تبلیغات گسترده سکوها باعث کاهش تولید و فروش مغازههای صنف طلا شد، تولید طلا ضربه شدیدی خورد و میزان فروش مصنوعات در کشور پایین آمد.
یوسف تقیزادگان -رئیس اتحادیه طلا و جواهر نقره مشهد-، مسدود بودن درگاههای پرداخت پلتفرمهای فروش آنلاین طلا را به نفع مردم عنوان کرده بود! او فروش آنلاین طلای آبشده را نوعی کلاهبرداری دانسته و نظر صنف و صنعت طلا را دلیل آورده بود، چون این گروه مخالف هستند!
به باور این فروشندهی سنتی، طلا فقط زمانی طلاست که اتحادیه آنرا تایید کند. او در این مورد گفته است: فروش طلا باید فیزیکی باشد، در کفه ترازو قرار بگیرد و علامت استاندارد و عیار طلای خریداری شده مشخص باشد تا معامله آن مورد قبول اتحادیه طلا باشد.
تقیزادگان بدون توجه به ویژگی فضای دیجیتال و امکان معاملات خرد، موفقیت سکوها برای فروش طلا در روزهای پرنوسان بازار را عجیب میداند و ادعا میکند بسیاری از پلتفرمها پروانه و مجوز نگرفتهاند ولی در ادامه میگوید: فروش طلای آب شده و شمش به ضرر تولید است و مردم می توانند برای سرمایهگذاری سکه و طلای مستعمل بخرند!
نبرد با استارتآپها از تاکسی اینترنتی تا فروش آنلاین دارو
مخالفت بخش سنتی بازار با فعالیت استارتآپها و استفاده از فناوری روز، تازگی ندارد و مختص سکوهای خرید و فروش آنلاین طلا نیست. پیش از این فعالان حوزهی دیجیتال و طراحان استارتآپ به هر حوزهای از بازار یا خدمات وارد شدهاند، غیر از موانع ساختاری یا نقصهای قانونی، با مخالفتهای سرسختانهی فعالان قدیمی و سنتی نیز روبهرو شدهاند.
مدت زیادی از فعالیت تاکسیهای اینترنتی میگذرد و بخش سنتی ناچار شد خود را با شرایط جدید و نیازها و درخواستهای مسافران تطبیق بدهد. تفاوت قیمت و نوع خدمترسانی در این حوزه آنقدر زیاد بود که استارتآپها برای عقب راندن مخالفان کار سختی نداشتند، هر چند در ادامه بعضی از مزیتهای رقابتیشان –مانند قیمت- بهنوعی کاهش پیدا کرد ولی جایگاه محکمی پیدا کرده بودند.
استارتآپهای سفر و گردشگری مانند علیبابا و مستربلیط هم بدون چالش و مانع نبودند ولی به دلیل ماهیت خدماتشان توانستند مخالفتها را پشت سر بگذارند و راه را برای سکوهای دیگر باز کنند. ولی چالش و درگیری سکوهای فروش و عرضهی اینترنتی دارو، همچنان با داروسازان و سازمان غذا و دارو ادامه دارد و کشوقوسهای آن زیاد است. خلاء قانونی و بهروز نشدن مقررات در حوزههای مختلف و متناسب نشدن آن با عصر دیجیتال، یکی از عوامل اصلی است که کار استارتاپها یا سکوها را دچار مشکل میکند.
این خلاء و نبود مقررات جای دیگری هم فعالان کسبوکارهای اینترنتی را به دردسر میاندازد، وقتی مسئولان و متولیان با مقررات غیرکارشناسی یا خلقالساعه در فعالیت سکوها و افزونهها اختلال ایجاد میکنند. سایتها و سکوهای ارز دیجیتال سال گذشته به همین دلیل دچار مشکلات عدیده شدند، مشکلاتی که باز هم فقط به ضرر صاحبان کسبوکار نبود و مردم، کاربران و حتی کشور را متضرر میکرد.
حالا نوبت سکوهای خرید و فروش برخط طلا شده است تا با همان روشهای آشنا، برایشان ممانعت ایجاد شود و با عقب راندن آنها، عرصه و حوزه فقطبرای فعالان سنتی بازار باز باشد. از سوی دیگر تجربه نشان داده است، مقاومت برابر موج پیشروندهی فناوری ناممکن است و دیر یا زود سدها شکسته خواهد شد. با این حال چنین شیوههای برخورد با کسبوکارها فقط به ناامیدی سرمایهگذاران و خروج سرمایه از عرصه خدمات و نیز خودداری دیگران از ورود به این حوزهها منجر میشود.