به گزارش وفاق ملی، با توجه به چالش‌های گسترده ناشی از تغییرات اقلیمی و افزایش فشار بر منابع آب کشور، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای مدیریت بهینه و پایدار این منابع به یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است. در این مسیر، سامانه هوشمند مشاهدات ماهواره‌ای «سهم» که توسط شرکت دانش‌بنیان تیزنگر توسعه یافته، به عنوان ابزاری پیشرفته و کارآمد برای نظارت دقیق و مداوم بر سدها و ذخایر آبی ایران شناخته می‌شود.
پایش ۱۲ سد کلیدی ایران، هشت سال تحلیل مستمر
یکی از پروژه‌های شاخص این سامانه، بررسی وضعیت دوازده سد مهم کشور طی بازه زمانی هشت ساله، از سال ۱۳۹۶ تا خرداد ۱۴۰۴ است. سامانه «سهم» با بهره‌گیری از تصاویر ماهواره‌ای و الگوریتم‌های هوش مصنوعی، تغییرات سطح آب و حجم ذخایر این سدها را به صورت دقیق و در بازه‌های زمانی مختلف ثبت و تحلیل کرده است. این داده‌ها، ابزاری حیاتی برای تصمیم‌سازان در حوزه مدیریت منابع آبی محسوب می‌شود.
اهمیت پایش ماهواره‌ای سدها در مدیریت آب
مدیریت بهینه سدها نیازمند اطلاعات دقیق، به‌روز و قابل اعتماد درباره میزان ذخیره آب، روندهای تغییر سطح و تحلیل‌های دوره‌ای است. سامانه سهم با استفاده از داده‌های چندمنظوره ماهواره‌ای نظیر Sentinel-1، Sentinel-2 و Landsat، امکان نظارت بدون نیاز به حضور میدانی در نقاط دورافتاده را فراهم کرده و فرآیند تصمیم‌گیری را به شکل چشمگیری تسهیل می‌کند.
قابلیت‌های کلیدی سامانه سهم
– اندازه‌گیری دقیق سطح آب سدها به صورت سری زمانی ماهیانه، فصلی و سالانه
– برآورد تغییرات حجمی و درصد افزایش یا کاهش ذخایر آبی
– مقایسه چندساله الگوهای تغییرات با بهره‌گیری از داده‌های ماهواره‌ای معتبر
– ارائه گزارش‌های تحلیلی و گرافیکی برای مدیران و تصمیم‌گیرندگان
– پیش‌بینی روند آینده ذخایر آبی با کمک فناوری هوش مصنوعی
– پایش همزمان ده‌ها سد در مقیاس کشوری بدون نیاز به حضور فیزیکی
مخاطبان و کاربردهای سامانه سهم
سامانه سهم در حوزه‌های متعددی کاربرد دارد و می‌تواند به نهادهای مختلف در کشور کمک کند:
وزارت نیرو و شرکت‌های آب منطقه‌ای: پایش سدها و برنامه‌ریزی تخصیص منابع آب
سازمان مدیریت بحران: ارزیابی ریسک خشکسالی و احتمال سرریز سدها
سازمان حفاظت محیط زیست: بررسی تأثیرات زیست‌محیطی کاهش منابع آبی
مراکز پژوهشی و علمی: فراهم کردن داده‌های معتبر برای مطالعات اقلیمی و آب‌شناسی
صنایع بزرگ و بخش کشاورزی: تضمین پایداری منابع تأمین آب و برنامه‌ریزی بلندمدت
فراتر از سدها، کاربردهای گسترده سامانه سهم
سامانه سهم تنها به پایش سدها محدود نمی‌شود و در زمینه‌های دیگری همچون تشخیص خشکسالی، نظارت بر آتش‌سوزی‌های جنگلی، تغییرات کاربری اراضی، پایش کیفیت هوا، ردیابی لکه‌های نفتی در دریا و ارزیابی پوشش گیاهی کشاورزی نیز قابلیت‌های چشمگیری دارد.
سامانه هوشمند «سهم» با تکیه بر فناوری ماهواره‌ای و هوش مصنوعی، امکان مدیریت دقیق و آینده‌نگر منابع آب کشور را فراهم کرده است. شرکت دانش‌بنیان تیزنگر با ارائه نسخه‌های سفارشی و خدمات مشاوره‌ای، آماده همکاری با سازمان‌های مدیریتی، محیط زیستی، عمرانی و پژوهشی برای بهینه‌سازی بهره‌برداری از این فناوری پیشرفته است.
