به گزارش وفاق ملی، سازمان سنجش آموزش کشور روز گذشته اسامی ۴۰ نفر از برترین‌های کنکور سراسری ۱۴۰۴ را در ۵ گروه آزمایشی «هنر، زبان‌های خارجی، تجربی، انسانی و ریاضی و فنی» اعلام کرد. بررسی دقیق نتایج نشان می‌دهد در حالی که در بسیاری از گروه‌های آزمایشی زنان اکثریت داوطلبان را تشکیل می‌دهند، رتبه‌های برتر غالباً در اختیار مردان است.
در گروه آزمایشی ریاضی و فنی، ۹ نفر از ۱۰ نفر رتبه برتر پسر هستند؛ در تجربی نیز ۸ نفر از ۱۰ نفر رتبه برتر پسران‌اند. این در حالی است که زنان بیش از ۶۷ درصد داوطلبان این دو گروه را تشکیل می‌دهند. در گروه علوم انسانی اما تقسیم رتبه‌های برتر برابر است و ۵ نفر از ۱۰ نفر رتبه‌های برتر پسر و ۵ نفر دختر هستند. در گروه هنر، تمام رتبه‌های ۱ تا ۵ در اختیار دختران است و در گروه زبان‌های خارجی نیز ۳ نفر از ۵ رتبه برتر دختران و ۲ نفر پسران هستند.
این آمار به وضوح نشان می‌دهد که دختران علی‌رغم اکثریت در داوطلبان، هنوز در برخی رشته‌ها به ویژه ریاضی و تجربی کمتر در رتبه‌های برتر نمایان می‌شوند. چنین تفاوتی می‌تواند بازتابی از عوامل اجتماعی، آموزشی و فرهنگی باشد؛ از جمله دسترسی متفاوت به منابع آموزشی، کلاس‌های کنکوری و حمایت خانواده‌ها که در برخی رشته‌ها بیش از رشته‌های دیگر به نفع پسران عمل می‌کند.
در کنکور نوبت دوم ۱۴۰۴ بیش از ۸۲۲ هزار داوطلب حضور داشتند. بیشترین سهم زنان در گروه هنر (۷۹ درصد) و زبان‌های خارجی (۶۸ درصد) بود و کمترین سهم زنان در گروه ریاضی و فنی (۳۷ درصد) مشاهده شد. تعداد داوطلبان در هر گروه نیز به تفکیک جنسیتی نشان می‌دهد که ریاضی و فنی همچنان حوزه‌ای با حضور غالب مردان است، در حالی که گروه‌های علوم انسانی، هنر و زبان اکثراً زنان را شامل می‌شوند.
کارشناسان آموزشی تأکید دارند که این آمار نه تنها بازتابی از توان علمی داوطلبان نیست، بلکه نتیجه ترکیبی از دسترسی به کلاس‌ها و منابع، فرهنگ حمایتی خانواده‌ها، و گاه سیاست‌های آموزشی و آموزشی‌غیررسمی است. به عنوان نمونه، دسترسی پسران به کلاس‌های ویژه ریاضی و علوم تجربی و انگیزه‌های روانی مرتبط با انتظارات جامعه، می‌تواند سهم آنان در رتبه‌های برتر را افزایش دهد.
با اعلام کارنامه‌ها، داوطلبان مجاز به انتخاب ۱۵۰ کدرشته محل هستند. تحلیلگران بر این باورند که تفاوت جنسیتی در رتبه‌های برتر می‌تواند در طولانی‌مدت پیامدهایی برای شکاف آموزشی و فرصت‌های تحصیلی ایجاد کند؛ چرا که زنان علی‌رغم حضور پررنگ در جمعیت داوطلبان، هنوز در برخی حوزه‌ها کمتر موفق به کسب جایگاه برتر می‌شوند.
این روند نشان می‌دهد که حتی با افزایش حضور دختران در آموزش عالی و رقابت‌های کنکوری، جنسیت هنوز عامل تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به رتبه‌های برتر در برخی رشته‌ها است؛ موضوعی که نیازمند توجه سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان آموزشی برای ایجاد برابری واقعی در فرصت‌های تحصیلی است.
