به گزارش وفاق ملی، این روزهای داغ تابستان که نه از وارونگی هوا خبری هست و نه از ترافیک سنگین مدارس و دانشگاه‌ها، نفس تهران و البرز به شماره افتاده است. شاخص آلودگی هوا در برخی ساعات از مرز ۴۰۰ هم عبور کرده؛ عددی که حتی در شلوغ‌ترین روزهای زمستان هم به‌ندرت دیده می‌شد. حالا تهران و کرج با رنگ‌های قرمز، بنفش و حتی قهوه‌ای روی نقشه‌های آلودگی هوا خودنمایی می‌کنند؛ رنگ‌هایی که خبر از وضعیت «خطرناک» برای همه گروه‌های سنی می‌دهند.
نوسانات عجیب و داده‌های متناقض
در حالی که سایت‌های رسمی مثل سامانه پایش کیفیت هوا و سایت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران باید مرجع مطمئن برای مردم باشند، این روزها داده‌های آن‌ها بیشتر از همیشه سردرگم‌کننده است. شاخص‌ها مدام بالا و پایین می‌شوند؛ یک ساعت تهران قهوه‌ای و در وضعیت اضطرار است، کمتر از یک ساعت بعد همان منطقه زرد و قابل‌قبول می‌شود! حتی نوع آلاینده اصلی در دو ایستگاه نزدیک به هم تفاوت فاحش دارد.
به‌عنوان مثال بعدازظهر ۱۶ تیر، ایستگاه «رازی» شاخص ۱۹۹ را با آلاینده PM10 نشان داد، در حالی که ایستگاه «میدان فتح» در همان زمان شاخص ۳۴۵ با آلاینده PM2.5 ثبت کرده بود. این یعنی حتی نمی‌دانیم دقیقاً با چه چیزی نفس می‌کشیم!
گرد و غبار یا دود خودروها؟
مسئولان یک‌صدا نیستند. برخی مثل رئیس شورای شهر تهران، باد و خشکسالی را مقصر می‌دانند و معتقدند گردوغبار از اطراف شهر به سمت پایتخت هجوم آورده. دیگران اما همچنان بر سوخت‌های آلاینده، فرسودگی خودروها و موتورسیکلت‌ها، و حتی مازوت‌سوزی صنایع انگشت اتهام را نشانه گرفته‌اند.
تالاب‌های خشک‌شده‌ای مثل صالحیه حالا به کانون‌های گردوغبار تبدیل شده‌اند. روزگاری این تالاب میزبان فلامینگوها و پلیکان‌ها بود، امروز اما جز توده‌های خاک چیزی از آن باقی نمانده است.
قیمت جان انسان‌ها
آمار مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا هم مانند شاخص‌ها متغیر است. وزارت بهداشت در سال‌های مختلف اعداد متفاوتی اعلام کرده؛ از ۲۰ هزار مرگ سالانه تا ۵۰ هزار نفر. خسارات اقتصادی هم سرسام‌آور است؛ چیزی حدود ۱۲ تا ۲۰ میلیارد دلار در سال؛ معادل یا حتی بیش از کل درآمد نفتی ایران!
راه‌حل چیست؟ قانون خاک‌خورده هوای پاک!
کارشناسان می‌گویند راه‌حل‌ها در قانون هوای پاک مصوب ۱۳۹۶ آمده است، اما این قانون سال‌هاست روی کاغذ مانده. مسئولیت دستگاه‌ها مشخص شده، اما نبود منابع مالی، ضعف نظارت و البته اراده اجرایی باعث شده هر روز هوای بیشتری را از دست بدهیم.
هشدار به گروه‌های حساس
اورژانس تهران هشدار داده بیماران قلبی و تنفسی، سالمندان و کودکان به‌هیچ‌وجه از خانه خارج نشوند. وزارت بهداشت هم توصیه کرده مردم حتی‌الامکان در خانه بمانند و از فعالیت در فضای باز خودداری کنند.
اما سوال اینجاست: اگر تابستان چنین بحرانی است، در زمستان چه سرنوشتی در انتظارمان خواهد بود؟
