به گزارش وفاق ملی، این روزها که اینترنت به بخش جداییناپذیر زندگی مردم تبدیل شده، زمزمههای اینترنت طبقاتی بار دیگر فضای مجازی را داغ کرده است. پس از جلسه اخیر شورای عالی فضای مجازی و تصویب آییننامه کمیته تسهیل فعالیت کسبوکارهای دیجیتال، نگرانیها درباره دسترسی عادلانه به اینترنت بیشتر از قبل شده است. این در حالی است که مسئولان، از جمله رئیسجمهور، بارها هرگونه اجرای طرح اینترنت طبقاتی را تکذیب کردهاند و بر «حق برابر مردم برای دسترسی آزاد» تأکید دارند. اما آیا واقعاً همه چیز به این سادگی است؟
گرچه عبارت «اینترنت طبقاتی» پیشتر هم شنیده میشد، اما از نیمه دوم سال ۱۴۰۱ و پس از محدودیتهای گسترده روی پلتفرمهای خارجی، این واژه رنگ و بوی جدیتری گرفت. طرحی که بر اساس آن، کاربران به دستههایی تقسیم میشوند و هر گروه بسته به جایگاه شغلی و اجتماعی خود، سطح دسترسی متفاوتی به اینترنت خواهد داشت؛ از اساتید دانشگاه گرفته تا فریلنسرها.
با تغییر دولت و وعدههای تازه، بسیاری امیدوار بودند که این طرح برای همیشه کنار گذاشته شود. حتی پارسال، زمانی که شایعه دسترسی بدون فیلتر برخی فناوران پارک فناوری پردیس مطرح شد، معاون علمی رئیسجمهور آن را «بدسلیقگی» خواند و اعلام کرد با چنین طرحی مخالف است.
اما حالا ماجرا شکل تازهای به خود گرفته است. پس از حمله اخیر رژیم صهیونیستی و اعمال محدودیتهای اینترنتی، بسیاری از کسبوکارهای دیجیتال زمینگیر شدند. همین مسئله باعث شد مرکز ملی فضای مجازی کمیتهای ویژه برای تسهیل فعالیت این کسبوکارها تشکیل دهد. امیر سیاح، سرپرست معاونت اقتصادی مرکز ملی فضای مجازی، اخیراً اعلام کرده که برخی کسبوکارها دسترسی به اینترنت آزاد گرفتهاند. او گفت: «شرکتها آمدند IP دادند و ما اینترنت را برایشان باز کردیم.»
این اظهارات موجی از انتقاد و نگرانی در میان کاربران بهراه انداخت. آیا این آغاز اینترنت طبقاتی است؟ یا صرفاً اقدامی موقت برای نجات اقتصاد دیجیتال؟
مرکز ملی فضای مجازی این موضوع را تکذیب کرد و گفت: «شیرینی این اتفاق خوب را با اخبار کذب تلخ نکنید.» رئیسجمهور هم صراحتاً اعلام کرد: «دسترسی به اطلاعات آزاد، حق همه مردم است؛ نه یک طبقه خاص.» وزیر ارتباطات نیز با تأیید سخنان رئیسجمهور گفت: «مبارزه با ناامنی دیجیتال و فیلترشکنها نیازمند اعتماد به مردم است.»
با این حال، همچنان این پرسش مهم مطرح است:
آیا اینترنت آزاد و باکیفیت برای همه مردم فراهم خواهد شد؟ یا تنها عدهای خاص از آن بهرهمند میشوند؟