به گزارش وفاق ملی، در پی جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، موجی از تعطیلی و تعلیق فعالیت‌ها در سفارتخانه‌های خارجی مستقر در تهران آغاز شد؛ وضعیتی که اگرچه از منظر امنیتی قابل پیش‌بینی بود، اما پیامدهای آن همچنان دامنگیر هزاران شهروند ایرانی شده که برای ویزا، تحصیل، درمان یا سفر کاری و تفریحی در انتظار صدور مجوز خروج بودند. اکنون، با گذشت هفته‌ها از پایان درگیری‌ها، بسیاری از سفارتخانه‌ها تنها به‌صورت محدود بازگشایی شده‌اند و بخش کنسولی آنها، که قلب عملیات صدور ویزاست، یا تعطیل مانده یا با ظرفیتی بسیار پایین کار می‌کند.
طبق اظهارات امید محمدعلیخان، عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی، در اوج بحران، بیش از سه تا چهار هزار گذرنامه (پاسپورت) شهروندان ایرانی نزد سفارتخانه‌ها باقی مانده بود؛ اسنادی که باید برای صدور ویزا بررسی می‌شدند اما در غیاب پرسنل کنسولی، عملاً راکد مانده‌اند. به گفته او، حتی پس از بازگشایی محدود، سفارتخانه‌ها از پذیرش اپلیکیشن‌های جدید امتناع می‌کنند و صرفاً به پرونده‌های قبلی رسیدگی می‌کنند؛ آن‌هم بسیار کند و محدود. به تعبیر او «ویزاها قطره‌چکانی صادر می‌شوند.»
این وضعیت نه‌تنها باعث آشفتگی در صنعت گردشگری خروجی شده، بلکه بر گردشگری ورودی نیز سایه افکنده است. فعالان گردشگری می‌گویند که بسیاری از تورهای بین‌المللی به مقصد ایران که برای تابستان برنامه‌ریزی شده بودند، به دلیل نبود تضمین امنیتی، تعلیق شده‌اند. تبلیغات وسیع گردشگری در نمایشگاه ۲۰۲۴ دبی، که امیدهایی برای جذب گردشگران عرب و آسیایی ایجاد کرده بود، حالا در محاق رفته است. در شرایطی که گردشگر خارجی امنیت را در رأس اولویت‌های سفر می‌داند، هیچ برنامه تبلیغاتی نمی‌تواند جای خالی ثبات را پر کند.
از سوی دیگر، آسیب‌های اقتصادی تعطیلی سفارتخانه‌ها تنها محدود به شهروندان عادی نیست. آژانس‌های گردشگری نیز با بحران بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شده‌اند. بسیاری از بلیت‌ها و بسته‌های سفر پیش‌خرید شده‌اند، اما از آنجا که ایرلاین‌ها و هتل‌های خارجی به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی، استرداد وجه را نمی‌پذیرند، بار مالی به دوش آژانس‌های ایرانی افتاده است. آژانس‌هایی که نه دسترسی مالی آزاد دارند و نه ابزار اجرایی برای پیگیری حقوق خود. به گفته علیخان، بسیاری از هتل‌ها گفته‌اند پول مسافران را نگه می‌دارند، به شرطی که مسافر جایگزین بفرستند—اما یا ویزایی صادر نمی‌شود یا در حجم ناچیز.
از منظر تحلیلی، ما با نوعی اختلال در نظام گردشگری مواجهیم که نه‌تنها از بحران ژئوپلیتیک ضربه خورده، بلکه به دلیل نبود دیپلماسی بحران و عدم ارتباط موثر با نهادهای بین‌المللی، همچنان در وضعیت تعلیق باقی مانده است. در شرایطی که کشورهایی مانند ترکیه و امارات حتی در دوران تنش، برای حفظ چرخه ورود و خروج شهروندان تلاش می‌کنند، ایران همچنان فاقد سازوکاری مؤثر برای بازگرداندن روند سفر به وضعیت عادی‌ست.
تحلیلگران معتقدند این بن‌بست تنها زمانی حل خواهد شد که وزارت امور خارجه با اولویت‌بخشی به فعال‌سازی سریع کانال‌های دیپلماتیک و کنسولی، مذاکرات فوری برای بازگشایی کامل و فعال سفارتخانه‌ها را آغاز کند. در غیر این صورت، چشم‌انداز سفرهای خارجی ایرانیان، و نیز ورود گردشگر به کشور، با تداوم ابهام و رکود همراه خواهد بود؛ رکودی که می‌تواند تبعات اقتصادی و اجتماعی گسترده‌تری نیز به همراه داشته باشد.
