به گزارش وفاق ملی، خشک شدن دریاچه ارومیه طی دو دهه اخیر بحران جدی محیط زیستی و اقتصادی در شمال‌غرب ایران ایجاد کرده است. هر دستگاهی دیگری را مقصر وضعیت کنونی می‌داند؛ برخی توسعه کشاورزی و برخی برداشت بی‌رویه منابع آب را عامل اصلی می‌دانند.
بحران دریاچه ارومیه؛ علل و عوامل
دریاچه ارومیه به دلیل توسعه کشاورزی، برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی و حفر چاه‌های غیرمجاز طی دو دهه گذشته به شدت دچار بحران شده است. ورود دیرهنگام دستگاه‌های اجرایی و ساخت پل و سد، تاثیر قابل توجهی در وضعیت بحرانی داشته است.
ویژگی‌های دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه دومین دریاچه شور بزرگ جهان و بزرگ‌ترین دریاچه آب شور ایران است و بین استان‌های آذربایجان غربی و شرقی قرار دارد. این دریاچه زیستگاه گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری و منبع حیاتی آب برای کشاورزی منطقه بوده است.
کاهش سطح آب و اثرات اقلیمی
مساحت این دریاچه در دهه‌های گذشته از ۵ تا ۶ هزار کیلومتر مربع به شدت کاهش یافته و عمق متوسط آن کاهش یافته است. خشک شدن دریاچه موجب انتشار ریزگردها و طوفان‌های نمکی شده که سلامت مردم و کشاورزی منطقه را تهدید می‌کند.
اهمیت اقتصادی و کشاورزی دریاچه
دریاچه ارومیه و حوضه آبریز آن تامین‌کننده آب کشاورزی و معیشت میلیون‌ها نفر است. خشکسالی‌های پی‌درپی، برداشت غیرمجاز و توسعه کشاورزی غیرپایدار باعث کاهش شدید آب این دریاچه شده است.
شکست پروژه‌های احیای دریاچه
عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب، احیای دریاچه ارومیه را شکست خورده اعلام کرده و علت را عدم کاهش سطح زیرکشت و مدیریت نادرست منابع آب دانست. وی تاکید کرد بدون ارائه معیشت جایگزین برای کشاورزان احیا غیرممکن است.
سیاست‌گذاری نادرست و خشکسالی‌های پی‌درپی
اکبر فتحی، معاون برنامه‌ریزی وزارت جهاد کشاورزی، با تاکید بر نقش سیاست‌گذاری و خشکسالی‌های پی‌درپی، گفت: مقصر تنها بخش کشاورزی نیست و امنیت غذایی باید در کنار مدیریت منابع آب حفظ شود.
راهکارهای احیا
بهینه‌سازی مصرف آب، استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری، اصلاح الگوی کشت و کاهش سطح زیرکشت در مناطق بحرانی، راهکارهای کلیدی احیای دریاچه ارومیه است. همکاری بین وزارت نیرو، جهاد کشاورزی، سازمان محیط زیست و برنامه و بودجه ضروری است.
نقش اجماع ملی
محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهوری، بر ضرورت اجماع ملی و مشارکت نخبگان و تشکل‌های مردمی تاکید کرد. اصلاح الگوی کشت، جلوگیری از حفر چاه‌های غیرمجاز و بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و بین‌المللی راه نجات دریاچه است.
