به گزارش وفاق ملی، مدیرعامل اتحادیه دام سبک با تأکید بر ناکامی سیاست واردات گوشت قرمز، اعلام کرد که واردات یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری نتوانسته بازار را تنظیم کند و در مقابل، فشار زیادی به تولیدکنندگان داخلی تحمیل شده است. به گفته وی، تحقق استقلال کامل در تولید گوشت قرمز نیازمند هماهنگی سراسری، اصلاح ساختار توزیع، استفاده گسترده‌تر از علوفه‌های کم‌آب‌بر و تخصیص بودجه کافی است.
از سوی دیگر، وزیر جهاد کشاورزی با اعلام برنامه دولت برای رسیدن به خودکفایی در تأمین گوشت قرمز تا پایان دولت چهاردهم، در حالی این هدف را اعلام می‌کند که آمارهای رسمی کاهش چشمگیر سرانه مصرف این پروتئین حیاتی را در خانوارهای ایرانی نشان می‌دهد؛ روندی که کارشناسان آن‌را نشانه‌ای از کاهش قدرت خرید مردم و ناکارآمدی سیاست‌های حمایتی در بازار می‌دانند.
۸۰ درصد تولید داخلی، در مسیر ۱۰۰ درصدی شدن
غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، اخیراً در مصاحبه‌ای اعلام کرد که هم‌اکنون ۸۰ درصد گوشت قرمز مورد نیاز کشور از طریق تولید داخلی تأمین می‌شود و فقط ۲۰ درصد نیاز از طریق واردات جبران می‌شود. وی افزود که برنامه‌ریزی برای رسیدن به خودکفایی کامل در این حوزه در دستور کار است و دولت امیدوار است تا پایان دوره خود وابستگی به واردات را به صفر برساند.
او همچنین به هدف‌گذاری قانون برنامه هفتم توسعه اشاره کرد و خودکفایی در تولید کالاهای اساسی از جمله گوشت قرمز را یک الزام قانونی دانست که وزارت جهاد کشاورزی باید با همکاری دیگر نهادها برای تحقق آن اقدام کند.
کاهش مصرف گوشت، واقعیتی تلخ
با وجود این وعده‌ها، گزارش‌های مرکز آمار ایران و بررسی‌های میدانی، تصویر متفاوتی از مصرف گوشت قرمز در کشور ارائه می‌دهند. بر اساس این آمارها، سرانه مصرف گوشت قرمز در سال‌های اخیر به حدود ۵ تا ۶ کیلوگرم در سال برای هر نفر کاهش یافته است؛ عددی که نسبت به میانگین جهانی و وضعیت گذشته ایران بسیار پایین است.
واردات گوشت، بی‌نتیجه در تنظیم بازار و حمایت از اقشار ضعیف
دولت در دو سال گذشته سعی کرد با واردات گوشت منجمد، بازار را به تعادل برساند و اقشار کم‌درآمد را حمایت کند. اما تحلیل‌ها و مشاهدات نشان می‌دهد که این سیاست موفق نبوده است؛ قیمت گوشت قرمز نه تنها کاهش نیافته بلکه به روند صعودی خود ادامه داده است. کارشناسانی مانند افشین صدر دادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک، معتقدند که واردات گسترده باعث افت قیمت دام در مزارع شده اما اثری در کاهش قیمت برای مصرف‌کننده نهایی نداشته است.
صدر دادرس در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اظهارات وزیر جهاد درباره خودکفایی، پرسید آیا واردات پرهزینه گوشت توانسته اهداف اصلی خود یعنی تنظیم بازار و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر را محقق کند؟
او افزود: «وقتی بخش بزرگی از مردم گوشت قرمز را از سفره حذف کرده‌اند، آیا واردات توانسته نیاز اقشار ضعیف را برآورده سازد؟ در شرایط بحرانی ارزی، هزینه‌ای بالغ بر ۱.۳ میلیارد دلار صرف واردات شد، اما نتایج ملموسی حاصل نشده است.»
مدیر اتحادیه دام سبک ادامه داد: «تنظیم بازار به معنای کنترل قیمت گوشت در تمام نقاط کشور است، نه فقط در چند فروشگاه خاص. با وجود واردات زیاد در سال‌های اخیر، قیمت دام کاهش یافت اما قیمت گوشت همچنان افزایش داشت. این موضوع نشان می‌دهد که هدف اصلی واردات محقق نشده است.»
وی همچنین به محدود بودن توزیع گوشت وارداتی اشاره کرد و گفت: «این گوشت عمدتاً فقط در تهران، کرج و چند شهر معدود عرضه شده و نمی‌تواند تنظیم بازار در سطح ملی باشد.»
در بخش حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، صدر دادرس گفت: «اگر هدف حمایت بود، چرا فروش گوشت وارداتی به صورت آزاد و بدون محدودیت صورت گرفت؟ افراد ثروتمند و رستوران‌ها نیز قادر به خرید نامحدود بودند و نظارت کافی وجود نداشت. حتی گزارش‌هایی از احتکار این گوشت‌ها منتشر شده است.»
او با انتقاد از تخصیص ارز به واردات گوشت گفت: «چرا منابع ارزی کشور صرف واردات گوشت شده، در حالی که می‌شد برای واردات داروهای حیاتی هزینه شود؟ ما باید به تولید داخل تکیه کنیم تا امنیت غذایی پایدار تضمین شود.»
صدر دادرس در پاسخ به مشکلات واردات در پایان سال گذشته، تأکید کرد: «امنیت غذایی یعنی اتکا به تولید داخلی، نه وابستگی به وارداتی که تحت تأثیر شرایط خارجی است.»
راهکارهای توسعه تولید داخلی
مدیرعامل اتحادیه دام سبک در پاسخ به این سوال که آیا واردات می‌تواند سرمایه‌گذاری برای حفظ منابع آب و مراتع باشد، گفت: «کشور ما می‌تواند با استفاده از علوفه‌های مقاوم به کم‌آبی مانند خار شتر، چغندر علوفه‌ای و نخود علوفه‌ای، تولید داخلی را حفظ و تقویت کند.»
او افزود: «برنامه خودکفایی تنها وظیفه معاونت امور دام نیست؛ معاونت زراعت باید کشت علوفه‌های جایگزین را توسعه دهد، معاونت بازرگانی در تأمین نهاده‌ها برنامه‌ریزی کند و سازمان تات نیز باید آموزش‌های لازم را ارائه دهد.»
صدر دادرس همچنین بر اصلاح نظام توزیع تأکید کرد و گفت: «وقتی قیمت گوشت در کشتارگاه حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان است ولی مصرف‌کننده باید یک میلیون تومان پرداخت کند، نشان از ضعف در توزیع دارد. راه‌اندازی مراکز عرضه مستقیم می‌تواند مشکل را حل کند.»
او ادامه داد: «خودکفایی یک طرح ملی است که فقط با تلاش وزارت جهاد کشاورزی تحقق نمی‌یابد. سازمان برنامه و بودجه باید اعتبارات لازم را فراهم کند و بانک مرکزی نیز باید ارز کافی تخصیص دهد.»
در پایان، مدیر اتحادیه دام سبک اظهار داشت: «با توجه به ظرفیت‌های موجود، این هدف قابل دستیابی است. اگر تولید افزایش یابد، بازار اصلاح شود و هماهنگی بین دستگاه‌ها برقرار گردد، قیمت گوشت کاهش خواهد یافت و در دسترس عموم قرار می‌گیرد. البته قیمت‌ها نمی‌تواند به سطح پنج سال پیش بازگردد، چرا که تورم فعلی حداقل ۳۰ تا ۳۴ درصد است
