به گزارش وفاق ملی، مأموریت عملیاتی ماهواره خیام از اواخر سال ۱۴۰۱ آغاز شده و این ماهواره با تصویربرداری روزانه و دقت حدود یک متر، پوششهای گستردهای از نقاط مختلف ایران ارائه میدهد. رئیس سازمان فضایی ایران، حسن سالاریه، به کاربردهای گسترده این تصاویر در حوزههای مختلف از جمله مدیریت منابع آب، کشاورزی، نقشهبرداری و مدیریت بحران اشاره کرد.
یکی از کاربردهای برجسته تصاویر ماهواره خیام، برآورد سطح مخازن آب و پایش منابع آبی کشور است. این دادهها، همراه با مدلهای هوش مصنوعی و اندازهگیریهای زمینی، الگوریتمهای پیشبینی دقیق خشکسالی را ممکن میسازند و به برنامهریزی و کنترل مصرف آب کمک میکنند. استفاده از تصاویر ماهوارهای برای مدیریت سدها، تالابها و دریاچهها، ابزار قدرتمندی در مقابله با بحران آب و بهبود بهرهوری منابع آبی فراهم کرده است.
سالاریه همچنین به کاربرد تصاویر ماهوارهای در پروژههای کاداستر و نقشهبرداری اشاره کرد و تأکید داشت که تصاویر خیام در پروژه ملی جینف، برای بهروزرسانی نقشهها و تطبیق کد پستی و آدرسها مورد استفاده قرار میگیرد. این ماهواره با تولید تصاویر پن شارپ با رزولوشن حدود یک متر و تصاویر طیف رنگی چهار متری، امکان پردازش و ارتقای دقت تا حدود نیم متر را نیز دارد که برای نیازهای پژوهشی و توسعهای ارائه میشود.
در زمینه مدیریت بحران، تصاویر خیام در مواقع بروز حوادث طبیعی مانند سیل، زلزله و آتشسوزی، به سرعت در اختیار ستاد بحران، هلالاحمر، شهرداریها و استانداریها قرار میگیرد تا خسارات ارزیابی و امدادرسانی بهینه برنامهریزی شود. همچنین، در بخش کشاورزی، پایش مناطق دچار تنش آبی و تحلیل شرایط منابع آب با استفاده از این تصاویر، به تصمیمگیری بهتر و مدیریت پایدار کمک میکند.
سازمان فضایی ایران و پژوهشگاه فضایی ایران امکان ارائه این تصاویر به بخشهای دولتی، خصوصی، دانشگاهها و مراکز پژوهشی را فراهم کردهاند. درخواستها از طریق سایت سازمان یا ارسال نامه قابل انجام است و متقاضیان میتوانند از آرشیو موجود استفاده کرده یا سفارش تصویربرداری جدید دهند.
سالاریه در پایان تأکید کرد که تصاویر ماهوارهای خیام نه تنها در مدیریت منابع آب و کشاورزی، بلکه در شناسایی پهنههای آسیبدیده، مسیرهای دسترسی و مناطق بحرانی در حوادث طبیعی نقش کلیدی دارند و این فناوری، ظرفیت کشور در تحلیل و تصمیمگیری مبتنی بر داده را بهطور قابل توجهی ارتقا میبخشد.